Macro economy

Prinsjesdag 2024 - Kabinet smeert lastenverlichting over meerdere jaren uit

De economische context van Prinsjesdag is anders dan afgelopen jaren. Na de pandemie, de energiecrisis en de hoge inflatie zijn economische crisissituaties grotendeels achter de rug, waardoor de blik van de overheid weer uit kan gaan naar de langere termijn. Het brede pakket aan beleidsplannen is voornamelijk gericht op en concreet voor de korte termijn, waar beleidsambities en keuzes op de lange termijn minder concreet zijn. Door de plannen van het nieuwe kabinet verwachten wij dat de economische groei in 2025 iets hoger uitkomt, al is het effect van het beleidspakket beperkt. De huidige begroting is expansief en laat het tekort in het begin van de periode oplopen door meer uit te geven en stuurt daarna bij middels bezuinigingen.

Aggie van HuisselingJan-Paul van de KerkePhilip Bokeloh(+2)17/09/2024
Macro economy

Prinsjesdag 2024 - Kabinet handhaaft meeste klimaatdoelen maar invulling onzeker

Zoals al bleek uit het in mei gepresenteerde Hoofdlijnenakkoord, zet de regering een stapje terug ten aanzien van de klimaatplannen. Het kabinet houdt zich aan de EU-plannen voor de reductie van de broeikasgassen-uitstoot (-55% in 2030 t.o.v. 1990) en laat het doel van het vorige kabinet los (-58% reductie t.o.v. 1990). Het kabinet zet echter blijvend in op hernieuwbare bronnen en leveringszekerheid, groene innovatie en groei en worden de problemen met netcongestie aangepakt. Met het pakket aan maatregelen wordt daarmee nog genoeg klimaatperspectief geboden aan ondernemend Nederland voor de komend jaren. De verhoging van de CO2 heffing voor de industrie wordt teruggedraaid, de geplande verhoging van de energiebelasting op aardgas wordt geschrapt en de beoogde reductie van de broeikasgasuitstoot is minder ambitieus geworden. De plannen voor de aanpak van de mestcrisis worden op korte termijn uitgewerkt. Volgend jaar worden de autobelastingen hervormd en wordt een veelomvattend plan voor het klimaatbeleid in de komende tien jaar zal gepresenteerd. Per saldo is het echter moeilijk inschatten hoe alle maatregelen uiteindelijk hun uitwerking gaan hebben op de vermindering van de broeikasgassen, omdat teveel detail nog ontbreken.

Aline SchuilingCasper Burgering(+1)17/09/2024

Workshop - Pioneering economics with financial transaction data

Doe je ook economisch onderzoek met transactiedata? Wellicht is deze workshop iets voor jou.

Onze Prognoses

Macro economy

Economische ramingen per 28 augustus 2024

Het Economisch Bureau schrijft dagelijks over ontwikkelingen in de macro-economie. Hierbij onze laatste voorspellingen over de rente- en valutaontwikkelingen, prijzen in grondstoffenmarkten en de economische trend in ontwikkelde en opkomende markten.

Wilma SchelvisMarloes Dekker-Kok(+1)29/08/2024
Macro economy

Eurozone - Blik op de consument

De dienstensector is de motor van het herstel, geholpen door een sterke instroom van toeristen en culturele events. Dit compenseert de zwakte in industrie. De diensteninflatie blijft aan de hoge kant, maar dalende loongroei biedt verlichting. De dalende loongroei geeft de ECB groen licht om de rente in september verder te verlagen.

Jan-Paul van de KerkeBill Diviney(+1)29/08/2024
Macro economy

China - Over Trump-risico’s, handelstarieven en omleiding

Nieuwe handelstarieven bij eventuele terugkeer Trump als VS-president risico voor Chinese uitvoer. Toch wordt het effect van tarieven verzacht door ‘omleiding’ van handel via landen als Vietnam/Mexico. Ondertussen blijft de binnenlandse vraag zwak; groeiraming voor 2024 verlaagd naar 4,9% (van 5,1%).

Arjen van Dijkhuizen29/08/2024
Macro economy

VS - ‘Fasten your seatbelts, and prepare for landing’

De Fed is klaar om de de rentes te verlagen. De economie is nog steeds veerkrachtig, waardoor data-afhankelijke en gestage renteverlagingen mogelijk zijn. We verwachten een verlaging van 25bps in september.

Rogier Quaedvlieg29/08/2024
Macro economy

Nederland - Daling inflatie duurt langer door huren en lonen

De Nederlandse economie is in het tweede kwartaal onverwachts met 1% k-o-k gegroeid, vooral dankzij de toenemende uitvoer. We verwachten beperkte groei – onder de trend – voor de tweede helft van 2024, met een jaarlijkse groei van 0,6% voor 2024 en 1,3% voor 2025. We hebben onze inflatievoorspellingen opwaarts bijgesteld door de hogere huurindexatie en loongroei. Wij verwachten dat de inflatie (HICP) in 2024 gemiddeld 3,1% zal bedragen en 2,8% in 2025.

Aggie van HuisselingJan-Paul van de Kerke(+1)29/08/2024
Macro economy

Global Monthly - Als Trump wint, wordt Europa’s onderhandelingskracht bepalend voor economie

Ondanks Harris’ stijgende peilingen, is de kans op een terugkeer van Trump nog steeds 50 procent. Trumps economisch meest ingrijpende plan is een universeel tarief van 10% op alle export naar de VS. De industrie in de eurozone zit al in zwaar weer na de recente schokken. Trumps importheffingen zouden de export naar de VS doen instorten, waarbij Duitsland en Nederland door hun export-oriëntatie waarschijnlijk het hardst getroffen worden. Het handelsbeleid heeft ook grote gevolgen voor centrale banken; er ontstaat een divergentie in het monetaire beleid tussen de Fed en de ECB, waardoor de waarde van de euro onder druk komt. In een scenario waarin het de EU lukt om een vrijstelling uit te bedingen, wordt de eurozone alsnog eerst geremd door lagere wereldgroei, maar de eurozone kan uiteindelijk profiteren van de verlegging handelslijnen via de eurozone.

Bill DivineyJan-Paul van de Kerke(+1)29/08/2024

Duurzaamheid

Sustainability

ESG & Economie - Geo-engineering stralingsbeheer: niet zo snel

Het doel is om tegen 2050 netto nul te bereiken, binnen het koolstofbudget te blijven voor een traject om onder de 2°C te blijven en inspanningen te leveren om de temperatuurstijging te beperken tot 1,5°C boven het pre-industriële niveau. Er zijn verschillende manieren om dit doel te bereiken. Ten eerste het beperken en verminderen van de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen. Ten tweede het opvangen van emissies uit verbranding (CCS). Ten derde CO2 en andere emissies uit de atmosfeer opvangen als er ondanks alle inspanningen nog steeds restemissies zijn. Ten vierde andere manieren om straling te beheersen en temperatuurstijging te beïnvloeden. Het verwijderen van CO2 uit de atmosfeer en stralingsbeheer vallen in de categorie geo-engineering. Om het doel te bereiken is een combinatie van deze manieren nodig. In ons vorige rapport* hebben we uitgelegd wat geo-engineering is en hebben we ons gericht op technologieën voor koolstofvastlegging. Dit rapport richt zich op stralingsbeheer.

Georgette Boele04/07/2024
Sustainability

ESG & Economie - Helpen koolstofvastleggingstechnologieën om netto nul te bereiken?

Het doel is om tegen 2050 netto nul te bereiken, binnen het koolstofbudget te blijven voor een traject om onder de 2°C te blijven en inspanningen te leveren om de temperatuurstijging te beperken tot 1,5°C boven het pre-industriële niveau. Er zijn verschillende manieren om dit doel te bereiken. Ten eerste het beperken en verminderen van de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen. Ten tweede het opvangen van emissies uit verbranding (CCS). Ten derde CO2 en andere emissies uit de atmosfeer opvangen als er ondanks alle inspanningen nog steeds restemissies zijn. Ten vierde andere manieren om straling te beheersen en temperatuurstijging te beïnvloeden. Om het doel te bereiken is een combinatie van deze manieren nodig. Het verwijderen van CO2 uit de atmosfeer en stralingsbeheer vallen in de categorie geo-engineering. In dit rapport leggen we uit wat geo-engineering is. Daarna richten we ons op koolstofvastleggingstechnologieën en wat deze kunnen doen om de temperatuurstijging te beperken. We eindigen met een conclusie. In ons volgende rapport zullen we ons richten op de andere categorie van geo-engineering, namelijk stralingsbeheer.

Georgette Boele26/06/2024
Sustainability

ESG & Economie - Industriële emissiereductietempo moet bijna verdrievoudigen

Door de klimaatcrisis en de energiecrisis is het belang van meten van verduurzaming in de industrie toegenomen. Bovendien is het zinvol om de impact van allerlei klimaatmaatregelen die door industriële bedrijven zijn genomen nauwgezet te blijven volgen. Met name de invloed hiervan op het finaal energieverbruik en uiteindelijk de uitstoot van broeikasgassen in de sector. Met deze kwartaalmonitor laten we het pad van verduurzaming in de industrie zien. Dit doen wij aan de hand van het monitoren van diverse beschikbare duurzaamheidsindicatoren. Per kwartaal brengen wij de duurzame industriële trends en ontwikkelingen in kaart. In de onderliggende Duurzaamheidsmonitor Industrie (eerste editie) gaan wij in op de trend in het fossiele energieverbruik, de financiële impact van fossiele prijstrends in de industrie en laten we zien hoe het energieverbruik invloed heeft op de industriële uitstoot van broeikasgassen.

Casper Burgering18/06/2024
Sustainability

ESG & Economie - Vergeten factoren voor een succesvolle energietransitie

De energietransitie vertegenwoordigt een structurele verschuiving in ons economisch systeem waarbij consumptie- en productieparadigma's naar verwachting zullen veranderen. Energie zal verschuiven van fossiele brandstoffen naar meer hernieuwbare energiebronnen, terwijl efficiëntieverbeteringen, elektrificatie, waterstof en synthetische brandstoffen de belangrijkste pijlers voor de transitie zijn. Transitie wordt voornamelijk gedreven door beleidsinterventie, technologische vooruitgang en de verandering in consumentengedrag. Toepassing ervan stuit echter meestal op onvoorziene complexiteit. In dit artikel willen we de specifieke kenmerken van de huidige transitie belichten door een aantal over het hoofd geziene uitdagingen te benoemen die de tijdige verwezenlijking van de transitiedoelen belemmeren of vertragen. Verder belichten we de essentiële onderdelen die in overweging moeten worden genomen voor een succesvolle transitie. We zijn van mening dat dergelijke kwesties op de voorgrond moeten worden geplaatst om de transitiedynamiek beter te begrijpen en voorbereid te zijn om ze tijdig en efficiënt aan te pakken. Het artikel behandelt dan ook een breed scala aan transitiegerelateerde gebieden met een gemeenschappelijk thema van over het hoofd geziene uitdagingen. We benadrukken hier dat deze uitdagingen generiek van aard zijn en al dan niet van toepassing kunnen zijn op bepaalde landen of regio's. De toegevoegde waarde van dit artikel is dat deze uitdagingen op één plaats worden verzameld.

Moutaz Altaghlibi13/06/2024
Sustainability

ESG & Econ. - Koolstofarme opties voor meest vervuilende mobiliteitssectoren beperkt en duur

Voor de subsectoren van mobiliteit vrachtwagens die lange afstanden afleggen, luchtvaart en scheepvaart zijn de opties om koolstofarm te maken beperkt en duur. Daarom is het kopen van ETS-rechten de optie die vaak wordt gekozen om emissies te compenseren. In een netto nulscenario zal de verwachte ETS-prijs stijgen en zullen de kosten om koolstofarm te worden via alternatieve brandstoffen dalen. Op de langere termijn is de keuze voor een alternatieve brandstof of andere technologie aantrekkelijker dan het kopen van ETS-rechten.

Georgette Boele10/06/2024
Sustainability

ESG & Economie - Nieuwe Nederlandse regering schroeft klimaatambities terug

Hoewel er officieel nog geen nieuwe regering is benoemd, lijkt een rechtse coalitie van verkiezingswinnaar PVV, VVD en nieuwkomers de Boeren Burger Beweging (BBB) en Nieuw Sociaal Contract (NSC) binnenkort aan te treden. De partijen hebben hun beleidsplannen voor de komende vier jaar gepresenteerd (1). In deze notitie bespreken we eerst de huidige klimaatdoelstellingen en -doelen van Nederland, vervolgens kijken we naar de belangrijkste plannen van de nieuwe coalitieregering en tot slot beoordelen we wat de gevolgen zijn voor de weg naar het behalen van de klimaatdoelstellingen en doelen.

Aline Schuiling04/06/2024

Flagship publicaties

Sustainability

ESG & Economie - 2030 klimaatdoel voor veel sectoren binnen handbereik

In deze publicatie beantwoorden wij de vraag hoe de weg van de Nederlandse economie en haar sectoren naar het ultieme 2050-klimaatneutrale doel eruit zou kunnen zien. Met name kijken we hier naar de impact die alle koolstofarme technologieën kunnen hebben op de vermindering van de broeikasgassen voor 21 sectoren in onze zogenoemde Sector Technology Pathways richting 2050. Welke sectoren zijn de zwaargewichten in de transitie, waar is het verminderen van broeikasgassen een grotere uitdaging en welke knelpunten komen we op de weg naar 2050 tegen?

Casper Burgering13/02/2024
Macro economy

Stapeling klimaatrisico’s en financiële draagkracht op de woningmarkt

Klimaatverandering zorgt voor grotere risico’s die vaker voorkomen en meer schade veroorzaken aan Nederlandse woningen. Deze studie gaat over de vraag in welke wijken de risico’s van klimaatverandering maar ook de kosten van verduurzaming voor woningeigenaren of voor panden mogelijk te veel zijn om te dragen. Wij noemen dit ‘klimaatkwetsbare’ wijken.

Bram VendelSandra Phlippen(+1)28/11/2023
Macro economy

Rimpelingen - Onderzoek naar de invloed van lage Rijnwaterstanden op de Nederlandse economie

De Rijn, de drukst bevaren rivier van Europa, is van groot economisch belang. Als gevolg van droogte zijn er zowel in 2018 als in 2022 perioden geweest waarin het waterpeil in de Rijn tot een kritiek niveau is gedaald, waardoor de binnenvaart ernstig werd beperkt. Volgens het Kiel Institute for the World Economy leidde het lage waterpeil in november 2018 tot een daling van de industriële productie met 1,5 procent, waardoor het Duitse bbp met 0,4 procent daalde. 1)

Amit KaraJeannine van Reeken-van Wee(+1)02/11/2023
Macro economy

Macro Watch - Artificiële intelligentie krijgt voet aan de grond

Artificiële intelligentie (AI) heeft de potentie om de productiviteit en de groei van het BBP te stimuleren Het effect op de productiviteit is waarschijnlijk J-vormig: eerst een daling, dan met enige vertraging een stijging.

Philip Bokeloh20/07/2023
Macro economy

Stagflatie: een wrange, niet voor herhaling vatbare cocktail

Het woord stagflatie zingt weer rond. De inflatie is hoog en de vooruitzichten voor de economie verslechteren. De combinatie van hoge inflatie en stagnatie van de bbp-groei kwam ook voor in de jaren zeventig en tachtig. De huidige situatie kent diverse paralellen met die periode. Net als toen stijgen de voedsel- en energieprijzen en verzwakt het sentiment ten aanzien van de economie. Maar, er zijn ook belangrijke verschillen. Zo ligt de focus van het monetair beleid tegenwoordig op inflatie en is de arbeidsmarkt anders georganiseerd. Dat stelt enigszins gerust. Toch is dit geen reden om achterover te leunen, want het risico van stagflatie is daarmee nog niet uitgewist. Andere bedreigingen, zoals achterblijvende productiviteitsgroei, dienen zich namelijk aan. Het is daarom zaak alert te blijven en de economie te blijven hervormen.

Philip Bokeloh18/07/2022
Sustainability

Is overstromingsrisico nu al van invloed op de huizenprijzen?

Inzichten uit een onderzoek in Nederland. Door de opwarming van de aarde neemt de kans op overstromingen toe. Indien dit risico niet in de huizenprijzen is meegenomen, ontstaat de vrees voor een plotselinge schok op de huizenmarkt, die de financiële stabiliteit kan beïnvloeden. Onze onderzoeksresultaten geven geen uitsluitsel, maar wijzen erop dat de huidige overstromingsrisico's niet (volledig) zijn ingeprijsd in de woningwaarde. De belangrijkste methodologische uitdaging bij het meten van de impact van overstromingsrisico op huizenprijzen is het vinden van vergelijkbare huizen zonder al te veel waarnemingen te verliezen.

Jeannine van Reeken-van WeeSandra Phlippen(+1)14/02/2022

Wilt u op de hoogte blijven?

Stel zelf uw nieuwsbrief samen. Selecteer de onderwerpen en de gewenste frequentie en u wordt actief op de hoogte gehouden van onze laatste research publicaties.

Onze research|Onze experts|Onze nieuwsbrief|Over ABN AMRO|Privacy verklaring|Disclaimer|©2024ABN AMRO Bank N.V.