Financiële criminaliteit en witwassen opsporen: wat doen wij ertegen?

Wat is financieel-economische criminaliteit?

Deskundigen schatten dat er wereldwijd ongeveer 2.400 miljard euro per jaar in criminele transacties omgaat. Dit geld komt vaak uit illegale activiteiten zoals drugshandel, terrorisme, mensenhandel en illegale dierenhandel.

Wat is witwassen?

Een voorbeeld. Een crimineel heeft een miljoen euro in contanten verdiend aan drugshandel. Een enorm bedrag dat opvalt. Hij wil het liefst dat niemand erachter komt waar hij al dat geld vandaan heeft. Daarom voert hij allerlei geldhandelingen uit om de oorsprong van het geld verborgen te houden: hij probeert zijn geld te witwassen. Hij kan elke dag een beetje van dat geld besteden aan zijn boodschappen in de supermarkt. Maar dit witwassen gaat dan jaren duren. Het gaat sneller als hij zijn droomhuis betaalt met briefjes van 50 en 100 euro. Maar zijn er huiseigenaren die zo’n hoeveelheid bankbiljetten willen aannemen? Sterker nog, ze zullen dit juist eerder melden bij de politie.

Als een crimineel wil leven van zijn criminele geld, dan moet hij het op een of andere manier in omloop brengen. Zodat niemand ziet hoe hij eraan is gekomen.

Waar komt de term 'witwassen' vandaan?

De term ‘witwassen’ is letterlijk afgeleid van het wassen van kleding. In de jaren twintig was Amerika ‘drooggelegd’: het was verboden om alcohol te produceren en erin te handelen. De Amerikaanse maffiabaas Al Capone probeerde zijn winsten uit de illegale verkoop van drank legaal te maken door verschillende wasserettes op te kopen. Klanten betaalden met munten om de machines aan te zetten. Op deze manier kwamen er legale contanten binnen en opsporingsdiensten konden maar moeilijk vaststellen hoeveel Capone precies omzette. De wasserettes van Al Capone maakten – zogenaamd – megawinsten, maar in feite waren de winsten afkomstig van zijn illegale drankenhandel.

Hoe krijgen criminelen dat witwassen in deze tijd voor elkaar?

Soms kunnen criminelen hun illegale geld direct via bankoverschrijvingen ontvangen. Bij fraude en corruptie gebeurt dit vaak. Maar vaak zitten ze met grote hoeveelheden contant geld en proberen ze die te storten op een bankrekening in een land dat minder goed controleert op fraude. Ze kunnen het geld ook in kleinere hoeveelheden storten of wisselen in andere valuta. Om daarna het geld te spreiden over verschillende rekeningen en landen. Niemand die dan kan zien waar het geld eigenlijk vandaan komt. Uiteindelijk probeert de crimineel het geld legaal te maken door het te investeren in een bedrijf, gebouwen of grond.

Hoe spoort ABN AMRO criminele geldtransacties op?

In Nederland verwerken banken jaarlijks 6,6 miljard transacties. Een klein deel daarvan is crimineel. ABN AMRO doet er alles aan om deze transacties op te sporen. Wij willen onze klanten beschermen en criminelen niet helpen. Dat is onze ‘poortwachtersrol’. Ruim 3.000 medewerkers werken aan het opsporen van verdachte geldhandelingen en het onderzoeken van klanten.

Samenwerken voor veiligheid

Als ABN AMRO een klant weigert of afscheid neemt van een klant, kan hij helaas weer bij een andere bank aankloppen. Die gaat opnieuw screenen en misschien glipt de klant er daar wel doorheen. Daarom bekijken we met andere grote banken, het Openbaar Ministerie, de politie, de FIU, FIOD en De Nederlandsche Bank hoe we gerichter kunnen samenwerken voor een veiligere maatschappij.

Wetten tegen witwassen

In Nederland is er de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). De Nederlandsche Bank (DNB) controleert of banken zich aan deze wet houden. In de Wwft zijn Europese regels tegen witwassen verwerkt. Deze zijn op hun beurt gebaseerd op internationale richtlijnen van belangrijke organisaties zoals de Financial Action Task Force (FATF) en het Basel Committee on Banking Supervision (BCBS).