Bomen over bos en beren
Onze bossen zijn van cruciaal belang voor de aanpak van het klimaat, want ze nemen veel CO2 op. Door de jaren heen is het aantal bossen echter sterk afgenomen. De EC wil 3 miljard extra bomen planten in de hele EU tegen 2030. Maar is dit plan drastisch genoeg en te realiseren?
De Europese Commissie (EC) onthulde nog voor de zomer om zogenoemde ‘carbon sinks’ aan te leggen. Vrij vertaald zijn dit natuurlijke reservoirs om koolstof op te slaan, zoals bossen en drasland. Het is onderdeel van het pakket klimaatwetgeving ‘Fit for 55’ dat tot doel heeft de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 drastisch te verminderen. De strategie bevat onder meer het planten van 3 miljard extra bomen in de hele EU tegen 2030. Bovendien verouderd het bestaande bos en neemt het daardoor minder CO2 op. Tijd voor fris bos! Maar is dit plan drastisch genoeg en te realiseren?
Alle boompjes helpen
Onze bossen zijn van cruciaal belang voor de aanpak van het klimaat, want ze nemen veel CO2 op. Door de jaren heen is het aantal bossen echter sterk afgenomen. Dit komt door natuurrampen zoals branden en plagen. Veel hiervan is terug te leiden naar de klimaatverandering. Daarnaast zijn de bossen in Europa verouderd en neemt de bossterfte toe. Het draagt niet bij aan de oplossing van het klimaatprobleem. Want een verdere afname van onze bossen leidt tot een stijging van het CO₂-peil. Dit maakt een betoog over bescherming en uitbreiding van het bosareaal een stuk krachtiger.
Bosrijk rekenen
De Europese Unie (EU) heeft momenteel een oppervlakte van 158 miljoen hectare aan bos. Dit is ongeveer 35% van het totale oppervlak van de EU. In Nederland zitten we hier ver onder. Wij hebben zo’n 373 duizend hectare aan bos. Afgezet tegen ons totale oppervlak is daarmee slechts 9% bedekt met bos.
Gemiddeld kunnen er op 1 hectare grond zo’n duizend bomen geplant worden. Dus bij 3 miljard bomen gaat het om 3 miljoen hectares erbij. Dat is weliswaar bijna driekwart van Nederland, maar het is slechts 0,6% van het totale oppervlak van de Europese Unie. En op het totaal van 158 miljard bomen in de EU, blijft 3 miljard bomen extra toch nog een schijntje.
Een interessante vervolgvraag is dan wat al die extra bomen aan CO2 reductie voor de EU opleveren. En dat ligt relatief laag. Volgens de EC absorbeert het huidig totaal aan bossen in de EU (dus die 158 miljoen hectare bosland) elk jaar het equivalent van bijna 10% van de totale uitstoot van broeikasgassen in de EU. Uitgaande van de totale CO2 uitstoot van de unie in 2018 is dat ongeveer 345 miljoen ton CO2-equivalenten. Dat is dus per hectare 2,2 ton CO2, ofwel een jaarlijkse extra CO2 reductie van 6,5 miljoen ton. Dit valt dus tegen. Bovendien moet dit bos eerst nog jaren groeien voordat het echte positieve resultaten voor het klimaat oplevert.
Beren op het bospad
Een aantal landen in de EU (Duitsland, Oostenrijk) hebben deze bosplannen inmiddels verworpen. Zij zijn van mening dat het zou kunnen leiden tot ineffectieve regelgeving, onnodige centralisatie en nog eens extra administratieve lasten. Bovendien botst het met de eigen aanpak en initiatieven. Daarnaast zijn ook niet alle milieubewegingen even enthousiast over het plan. In hun ogen leidt dit project tot vertraagde CO2-reductie, voortzetting van verbranding van fossiele brandstoffen en komt het de biodiversiteit niet altijd ten goede. Het lijkt er dus op dat dit niet de gouden greep is in de klimaatproblematiek. Maar misschien moeten we ook niet achter elke boom een beer zien.