Circulair du Soleil
Geen milieuvervuiling meer, geen afval meer en leveringszekerheid van kritieke grondstoffen voor onze industriële processen. Dit is het doel van een 100% circulaire economie. Deze stevige ambitie vraagt om dito actie. Hoogtijd dus dat we de circulaire transitie in het zonnetje zetten.
The show must go on
In december 2015 lanceerde de Europese Commissie (EC) haar allereerste actieplan voor een Circulaire Economie (CE). Het actieplan moest voor een snellere overgang in Europa zorgen naar meer recycling en hergebruik, ten faveure van het milieu. Maar natuurlijk kan de economie ook profiteren met een sterker concurrentievermogen, duurzamere economische groei en nieuwe banen. Een herziening van het eerste plan vond plaats in maart 2020. Maar omdat inmiddels veel van de geformuleerde doelstellingen zijn bereikt, is het dus tijd voor nieuwe plannen.
Circulaire winst
Het streven naar een CE sluit aan bij de prioriteiten van de EC. De paraplu is hier ‘brede duurzame ontwikkeling’ in het algemeen. Het betreft het besparen van energie en het helpen voorkomen van onomkeerbare schade aan de aarde door grondstoffen zo lang mogelijk in de keten te houden. Maar gelukkig helpt hergebruik ook om de huidige CO2-uitstoot te verlagen. Wanneer bijvoorbeeld bij de productie van staal ijzererts wordt vervangen door schroot uit recycling, dan wordt zodoende minimaal 59% CO2 bespaard. Bij de productie van koper of aluminium met schroot is de CO2-besparing zelfs hoger. Hier houden de circulaire voordelen echter niet op. Ook de economie profiteert namelijk. Dit kan bijvoorbeeld via meer banen & groei, een toename van de investeringen, een effectiever klimaat- & energiebeleid, meer aandacht voor de sociale agenda en/of een toename van de noodzakelijke industriële innovatie. Niet vreemd dus dat de EC een CE zo omarmt.
Veel landen proberen inmiddels een circulaire economie te implementeren. Europa is echter het leidende circulaire continent. Dit wil de EC graag zo houden en hiervoor heeft de commissie enkele jaren geleden een Circular Economy Action Plan opgesteld, aangevuld met allerlei updates door de jaren heen. Het plan – met acties voor bedrijven, overheden en consumenten – moet ervoor zorgen dat hulpbronnen zo lang mogelijk in de economie circuleren. Nederland is hierin vooruitstrevend.
Circulair Nederland
Het CBS heeft berekend dat de Nederlandse afvalproductie per inwoner de afgelopen jaren is gedaald. Desondanks eindigen we nog steeds hoger dan het gemiddeld in de EU. We staan zelfs in de top 5 als het gaat om afvalproductie per hoofd van de bevolking. Op zich moet dat geen probleem zijn, zolang we met dat afval maar nuttige dingen doen. Gelukkig heeft het CBS daar ook data over. Nederland recyclet namelijk al relatief veel afval in vergelijking met de andere landen binnen de EU. Van de 63 miljard kilo aan afvalproductie per jaar gaat 52 miljard kilo terug de economie in. Daarnaast blijkt dat onze materiaalproductiviteit de hoogste is van alle EU-landen. Nederland gaat dus relatief gezien best wel efficiënt om met haar grondstoffen.
Veel van de grondstoffen die wij verbruiken en verwerken worden echter alleen maar schaarser en dus duurder. Zodra we de inzet van grondstoffen dus nog slimmer maken, drukt dat de kosten voor bedrijven en de negatieve milieueffecten voor de maatschappij. Daarom wil de Nederlandse overheid tegen 2050 een 100% circulaire economie hebben. Het moet dus nog zuiniger en nog efficiënter. En zeker niet alleen voor de bühne.