Gouden greep in de staalsector
Ondanks dat staal nog zwaar onder het kopje ‘oude’ economie valt, gaat ook deze industrie met zijn tijd mee. Zo maakt de sector steeds serieuzer werk van de reductie van broeikasgassen. En dat doet zij niet alleen. Steeds meer koolstofarme samenwerkingsprojecten ontpoppen zich op het Europese continent. Samenwerking in de keten lijkt zo de gouden greep om het tempo van broeikasgasreductie vast te houden.
Historisch samen sterk
In 2016 hadden staalbedrijf SSAB, mijnbouwbedrijf LKAB en energiebedrijf Vattenfall hun krachten al gebundeld. Het Zweedse drietal werd toen partner in het zogenoemde Hybrit-project. Het Hybrit-project bestaat nog steeds en streeft ernaar om de cokeskolen, die traditioneel nodig zijn voor de productie van staal op basis van ijzererts, te vervangen door groene waterstof. Het project moet de uitstoot van CO2 in de hele keten reduceren tot nul. Als onderdeel van de samenwerking zal Volvo Cars de eerste autofabrikant zijn die SSAB-staal gaat verwerken in haar auto’s.
De combinatie zal in eerste instantie 1,3 miljoen ton fossielvrij staal produceren tegen 2026. Richting 2030 moet dit vervolgens uitgebreid worden tot 2,7 miljoen ton staal. Het fossielvrije staal uit dit project verwerkt Volvo Cars vervolgens. Eerst wordt een conceptauto gemaakt. Daarna wordt verder getest met kleinschalige serieproductie om in een later stadium op grotere schaal auto’s te maken. Het hele traject vergt veel onderzoek en ontwikkeling. Ook de uitstoot van CO2 in het hele logistieke systeem moet op nul uitkomen. Het doel is om in 2035 alleen maar fossielvrij staal te hebben.
Recent samen sterk
Ook de Duitse staalmaker Salzgitter is onlangs een partnerschap aangegaan met mijnbouwbedrijf LKAB. De samenwerking is erop gericht om de staalindustrie koolstofarm te maken door het gebruik van koolstofarme en kwalitatief hoogwaardige ijzerertspellets. De Duitse staalproducent verwacht om vanaf eind 2025 het eerste groene staal op wat grotere schaal aan haar klanten te kunnen leveren. Salzgitter wil vervolgens samen met diverse partners uit de staalindustrie en onderzoeksinstellingen in 2033 vrijwel geheel CO2-vrij staal realiseren.
Maar er zijn nog veel meer koolstofarme projecten in de staalindustrie. Momenteel zijn er zo’n 60 opgestart of vóór 2030 moeten beginnen. Eurofer – de Europese brancheorganisatie voor de staalsector – heeft ze allemaal in kaart gebracht. Volgens Eurofer hebben de projecten het potentieel om de CO2-uitstoot tegen 2030 met 81,5 miljoen ton per jaar te verminderen. De investeringen hiervoor tot 2030 zijn aanzienlijk: initiële investeringen van zo’n EUR 31 miljard en nog eens EUR 54 miljard voor de operationele uitgaven. In totaal dus circa EUR 85 miljard.
Samen tempo maken
De Europese staalindustrie staat achter de klimaatdoelstellingen van Brussel. Het tempo in de reductie van de broeikasgassen in de staalindustrie is echter nog traag. Alle projecten met koolstofarm staal en de ketenaanpak daarin zijn zeker bemoedigend, maar nog onvoldoende om de CO2-uitstoot tegen 2030 met 55% te verminderen in vergelijking met het niveau van 1990. Een verdere versnelling in de reductie van broeikasgassen vergt zoals zo vaak meer investeren in schonere methoden en technieken. Maar investeren in partnerschappen levert dus ook veel op.