Sociaal is het nieuwe groen

Tegelijk met het jaarverslag over 2021 verscheen vorige week onze update over social impact & human rights. Daarin beschrijven we hoe onze activiteiten impact hebben op kwetsbare groepen. Welke sociale uitdagingen zijn er in onze maatschappij? En hoe speelt ABN AMRO hierin een rol? We praten met Gitte Wouters en Yuri Herder van Group Sustainability over het derde duurzame thema naast klimaat en circulariteit: sociale impact.

‘Accelerating social sustainability’, luidt de titel van het rapport. Leg eens uit?

Gitte: “Het sociale element van duurzaamheid heeft het afgelopen jaar een stevige impuls gekregen. Corona heeft laten zien dat we allemaal in een kwetsbare positie kunnen komen, bijvoorbeeld door ziekte of financiële tegenslag. Dat vergroot de betrokkenheid bij sociale initiatieven. Binnen de hele financiële sector zie je dat er nu een inhaalslag wordt gemaakt op het sociale element. Dat vertaalt zich door in de volle breedte van de bank, van procurement tot onze producten. Onze collega Joop Hessels van Markets praat in ons rapport bijvoorbeeld over de huidige populariteit van ‘social bonds’, waar we het voorheen alleen over ‘green bonds’ hadden. Volgens Joop is ‘sociaal het nieuwe groen’.”

Yuri: “In onze gesprekken met zakelijke klanten zie je ook dat sociale thema’s zoals arbeidsomstandigheden en uitbuiting steeds meer aandacht krijgen. Joost Leupen, een van onze relatiemanagers in hotelbranche, vertelt in het rapport hoe we bijdragen aan de strijd tegen vrouwenhandel. Het afgelopen jaar is de bewustwording en betrokkenheid rond deze thema’s sterk toegenomen onder onze collega’s.”

Hoe zou je ons beleid op het gebied van sociale impact willen omschrijven?

Yuri: “De kern zit hem in de woorden ‘do no harm and do good’ (‘breng geen schade toe en doe goed’). Daarmee bedoelen we: begin bij het respecteren van de ondergrens in al je activiteiten. Zorg dat je geen negatieve impact hebt op de maatschappij en de rechten van mensen, ook niet via je klanten, leveranciers of beleggingen. Vanuit die basis kun je ‘goed doen’, dat wil zeggen: positieve impact maken door middel van sociale initiatieven of investeringen. We vragen dat niet alleen van onszelf, maar ook van onze klanten. We werken dus op twee sporen.”  

Het rapport beschrijft sociale initiatieven op het gebied van schuldenproblematiek, gelijke rechten, toegang tot het financiële systeem en meer. Het valt op dat ze allemaal dichtbij huis zijn gekozen. Waarom?

Gitte: “Wij zijn een bank die midden in de maatschappij staat en dus ook direct of indirect te maken heeft met kwetsbare groepen. Als je ziet aan hoeveel mensen wij gelinkt zijn: vijf miljoen particuliere klanten, duizenden zakelijke klanten plus de mensen in hun ketens, onze eigen medewerkers, onze leveranciers... En dan zijn er ook nog de mensen die werken bij de bedrijven waarin we beleggen namens onze klanten. De meeste van die mensen redden zich prima, maar er zitten ook kwetsbare groepen tussen, ook in Nederland. Kijk naar de schuldenproblematiek of de snelle digitalisering waardoor seniorenklanten minder makkelijk toegang hebben tot het financiële systeem. Als bank kunnen en moeten wij een rol spelen voor die klantgroepen. Met onze budgetcoaches en zorgcoaches zie je dat we hier serieus werk van maken.”

Hoe zit het met onze impact verder van huis?

Yuri: “De ketens van onze zakelijke klanten en leveranciers zijn vaak mondiaal georganiseerd. Daarom voeren we met hen een constante dialoog over sociale risico’s in landen waar we minder zicht op hebben. We hebben daarnaast impact als beleggingsdienstverlener voor onze klanten. Met de keuzes die we daarin maken, kunnen we bij bedrijven aansturen op verbetering. Vaak gaat dit ook over mensenrechten. We werken hiervoor samen met Federated Hermes, een partij die namens heel veel beleggers in gesprek gaat met bedrijven om hun impact te verbeteren. Omdat ze een enorm vermogen vertegenwoordigen heeft hunaanpak veel effect.”  

Wat is het meest krachtige dat we het afgelopen jaar hebben neergezet op het gebied van sociale impact en mensenrechten?

Gitte: “Ik vind het moeilijk om één ding te noemen. Het is ontzettend waardevol dat de bewustwording over sociale impact sterk is toegenomen. Daardoor zien we over de volle breedte van de bank activiteiten en producten ontstaan. We doen als bank veel op het gebied van diversiteit & inclusie, daarmee lopen we voorop in de financiële sector. Zo zetten we ons in voor gendergelijkheid, mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en statushouders. En onze Sustainable Finance Desk is dit jaar is begonnen het sociale element in kredieten te verwerken. Dat betekent dat je bijvoorbeeld een rentekorting kunt krijgen als je mensen met afstand tot de arbeidsmarkt in dienst neemt en daar je doelstelling op haalt. Omdat we als bank het goede voorbeeld geven met deze onderwerpen, kunnen we het ook met klanten bespreken. Dan is voor mij de cirkel helemaal rond.”

Yuri: “Ik ben het meest trots op onze aanpak van uitbuiting van arbeidsmigranten. We hebben daar vorig jaar een duidelijk thema van gemaakt. Arbeidsmigranten, vooral die uit Oost-Europa, vinden vaak werk in Nederland via uitzendbureaus. Van daaruit komen ze terecht in allerlei sectoren: de land- en tuinbouw, de bouw, transport, retail, industrie en horeca. Ze hebben vaak moeite met communiceren en contracten lezen, en zijn daardoorextra kwetsbaar. Wij hebben samen met een aantal belanghebbenden stevig de schouders onder dit probleem gezet. Zo hebben we samen met de Universiteit van Amsterdam een datamodel ontwikkeld dat arbeidsuitbuiting aan het licht brengt. Ook hebben we samen met enkele partners onze klantacceptatiecriteria voor uitzendbureaus aangescherpt. Door de thematische aanpak is de bewustwording over arbeidsuitbuiting enorm vergroot onder onze collega’s.”

Wat betekent de oorlog in Oekraïne voor onze sociale impact-activiteiten dit jaar?

Gitte: “Hoe een vluchteling die naar Nederland komt een bankrekening kan openen is op dit moment bijvoorbeeld onderwerp van overleg tussen de grootbanken en de Betaalvereniging Nederland. Maar ik denk ook aan mensen die door de hoge energierekening in de financiële problemen komen. Daar zullen we met onze budgetcoaches extra zorg en aandacht voor moeten hebben.”

Voor jullie is dit vast een bekende vraag: wat leveren sociale impact-activiteiten ons op?

Gitte: “Die vraag krijgen we inderdaad vaak, en hij is ook terecht. Wat het ons oplevert is in de eerste plaats maatschappelijke waarde. We dragen bij aan het welzijn van onze klanten en daaronder valt bijvoorbeeld ook een verhoging van onze NPS. Als je aan de schuldenproblematiek denkt, dan gaat het ook om minder defaults bij klanten. Dat is ook financiële waarde. Maar het belangrijkste is wat mij betreft dat we onze maatschappelijkeverantwoordelijkheid hiermee serieus nemen. Sociale impact levert nog veel meer op dan alleen financiële waarde.”

Yuri: “Naast ‘wat levert het op?’ moet je ook de vraag stellen: ‘wat hebben we te verliezen als we niet onze maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen?’ We lopen dan allerlei risico’s: juridisch, operationeel, reputationeel, enzovoort. Dat kost allemaal geld. We zien natuurlijk ook duidelijke commerciële businesscases op het gebied van sociale impact, want die zijn er zeker. De social bonds zijn een mooi voorbeeld. Goed doen levert dus ook zeker geld op.”