Column

Het nuttige van CO2

DuurzaamheidNederlandKlimaatbeleidEnergietransitieKlimaateconomie
Macro economieNederlandKlimaatbeleidEnergietransitieKlimaateconomie

De duistere kant van teveel broeikasgassen (BKG) is inmiddels algemeen bekend. Het brengt klimaatverandering, met hogere temperaturen, meer droogte, zeespiegelstijging, bosbranden, extreem weer, woestijnvorming, verlies aan biodiversiteit en luchtvervuiling tot gevolg. Maar sommige BKG – zoals CO2 – hebben ook positieve kanten. CO2 kan namelijk ook goed gerecycled worden. De schaal ervan is echter nog klein, maar de potentie lijkt groot.

Re- = up- + downcycling

Bij het hergebruiken van materialen – ofwel het recyclen – kun je tijdens het proces de kwaliteit van de materialen of producten verbeteren tot waardevollere goederen. Dit wordt upcycling genoemd. Je maakt bijvoorbeeld van plastic flessen nieuwe schoenen of van oud afgedankt hout maak je meubels. Maar het gebeurt ook dat de kwaliteit deels verloren gaat in het proces van hergebruik. Dan hebben we het over downcycling. In dit geval worden de materialen gebruikt voor meer inferieure toepassingen. Bijvoorbeeld oud beton wordt geen nieuw beton, maar gebruikt als wegvuller. Maar het geldt ook wanneer er maar een deel van een product wordt hergebruikt.

Het afvangen van CO2 heeft ook waarde. Zo wordt inmiddels al deels CO2-‘afval’ verwerkt in de kunststofindustrie voor het maken van allerlei plastics en kan CO2 worden omgezet in chemicaliën. Het kan als een bron worden gebruikt voor het maken van brandstoffen, zoals methanol, benzine, diesel of kerosine waarop allerlei apparaten of voertuigen kunnen functioneren. CO2 kent ook een toepassing in de cementindustrie. CO2 wordt hier van een gas omgezet naar een mineraal. Dit wordt vervolgens gebruikt in de productie van cement en verbetert uiteindelijk de sterkte van beton. En CO2 dient tot slot ook als grondstof in de voedselproductie, met name in kassen: hoe meer CO2 in de lucht, hoe beter de groei. Dit geldt overigens ook voor planten en de bomen in de vrije natuur.

Zonde van de CO2

Teveel CO2 is niet goed, daar merken we nu de nare gevolgen van. Te weinig CO2 is echter ook geen goed idee, want zonder CO2 gaan we het op aarde niet overleven. Als we alle broeikasgassen uit de atmosfeer halen, dan zou het op aarde gemiddeld -18 graden Celsius zijn, aldus EnergyEducation.ca. Dus we moeten op zoek naar de juiste balans. Maar we kunnen dus veel meer met het huidige CO2-overschot dan het alleen maar in de atmosfeer, in de aarde of lege gasvelden te pompen.

De markt voor CO2-recycling is echter nog steeds klein, mondiaal nog geen USD 1 miljard waard volgens Lux Research. De groeiverwachtingen zijn echter hooggespannen. Meer-en-meer bedrijven begeven zich op deze markt en komen met nieuwe methoden, technieken en toepassingen van CO2-recylcing. Lux Research voorspelt dat de mondiale marktomvang voor CO2-hergebruik in 2030 een waarde gaat bereiken van zo’n USD 70 miljard. En in 2040 moet dat dan USD 550 miljard dollar zijn.

De markt voor bouwmaterialen is tegen die tijd waarschijnlijk de grootste sector voor CO2-herbruik. Want om de klimaatvoordelen te maximeren ligt het voor de hand om de gerecyclede CO2 op te sluiten in producten die tientallen jaren meegaan, zoals beton, isolatieschuim, kunststof, maar ook bijvoorbeeld in matrassen of stofferingen. Genoeg potentie dus.

Maar het blijft een complex vraagstuk om vast te stellen of CO2-recycling werkelijk het klimaat ten goede komt. Veel van de producten die op deze manier zijn gemaakt, vertragen de reis van CO2 naar de atmosfeer vaak alleen maar, zo stelt een analyse op Nature.com. Naarmate CO2-recycling sterker gaat groeien, zal het dus de discussie over de klimaatwinst van dit proces verder oplaaien.

Deze column heeft op 4 april in de Financiele Telegraaf gestaan onder de titel 'het nuttige van CO2'