Hybride partners in staal

Ondanks dat staal nog zwaar onder het kopje ‘oude’ economie valt, gaat ook deze industrie steeds serieuzer met zijn tijd mee. Want wat blijkt? Onlangs is in de sector een hybride partnerschap opgetuigd. En natuurlijk in het vooruitstrevende Zweden. Een Zweeds staalbedrijf en een Zweedse automaker gaan samenwerken om ’s werelds eerste voertuigen met fossielvrij staal te maken. De ambitie is om de uitstoot van CO2 in de hele keten voor het maken van een auto te reduceren tot nul.

Staal is grote CO2 uitstoter

De staalindustrie is een grote vervuiler. In 2020 werd er wereldwijd ruim 1,8 miljard ton staal gemaakt. Elke ton geproduceerd staal resulteert in gemiddeld 1,9 ton CO2-uitstoot. Dat is dus bijna 3,5 miljard ton CO2. Volgens het Internationaal Energieagentschap (IEA) is de staalindustrie daarmee verantwoordelijk voor ongeveer 4-5% van de totale wereldwijde CO2-uitstoot.

Het ziet er niet naar uit dat in deze forse uitstoot op korte termijn veel gaat veranderen. De mondiale economie herstelt en de cyclische metaalmarkten bewegen mee. Zo ook de staalmarkt. De productie van staal gaat dit jaar verder toenemen. China is hierin tot dusver weer koploper. De output van Chinees staal is al met 12% toegenomen in de eerste twee maanden van 2021. En het slechte nieuws is dat ruim 55% van het mondiale staal uit Chinese fabrieken komt. Voor een schonere wereld valt hier dus nog veel te winnen.

Hybride samenwerking

Daarom is de hybride samenwerking een goede pilot, met name door de ketenbenadering. De combinatie zal in eerste instantie 1,3 miljoen ton fossielvrij staal produceren met groene waterstof tegen 2026, met als doel om dit richting 2030 uit te breiden tot 2,7 miljoen ton staal. Om het fossielvrij staal te kunnen produceren is de staalproducent een partnerschap aangegaan met een ijzerertsproducent en een energiebedrijf. Het drietal is partner in het zogenoemde Hybrit-project.

Met het fossielvrije staal dat uit dit project voortkomt gaat de autobouwer vervolgens aan de slag. Eerst wordt getest met kleinschalige serieproductie om in een later stadium op grotere schaal auto’s te maken. Het hele traject vergt veel onderzoek en ontwikkeling. Ook de uitstoot van CO2 in het hele logistieke systemen moet op nul uitkomen.

Koolstofbeprijzing

Het is allemaal veelbelovend. En hoognodig ook. Want het tempo van decarbonisatie in de staalindustrie is tergend traag. Om in Europa de gang erin te krijgen moet koolstofbeprijzing (via EU-ETS) het verschil maken. Een hogere CO2-prijs zet meer druk op de marges, waarmee het verduurzamen hoger op de strategische agenda moet staan. Want het EU koolstofbeleid gaat in toenemende mate het concurrentievoordeel van Europees staal bepalen. Hoog tijd dus voor nog meer hybride samenwerking in de staalsector.

Deze column heeft op 19 april in de Financiele Telegraaf gestaan onder de titel ‘eindelijk tempo met schoon staal’