Meer ZZP’ers: is dat een goed teken?

ColumnMacro economy

Uit gisteren door het CBS gepubliceerde cijfers blijkt dat er afgelopen tijd veel bedrijven bij kwamen. Er zijn momenteel 2.082.700 bedrijven. Pre-corona, in 2019, waren dat er 1.754.600. Een groei van 18,7%.

ABN AMRO Group Economics

ABN AMRO Group Economics

Auteur heeft bank verlaten, zie tekst

Auteur: Piet Rietman

De onderverdeling naar aantal werkzame personen laat zien waar die groei met name vandaan komt. In dezelfde periode groeide het aantal bedrijven met 250 of meer werkzame personen met 6,3%. Het aantal bedrijven met 50 tot 249 werkzame personen groeide met 2,6%. De categorie daar onder, met 10 tot 49 werkzame personen, groeide met 3,7%. Er kwamen 6% meer bedrijven bij met 2 tot 9 werkzame personen. De duidelijke uitschieter is de groei van het aantal bedrijven met 1 werkzame persoon: 22,5%.

Dat is in principe een goed teken. Kleine bedrijven zijn vaak innovatiever dan grote. En het opstarten van een nieuw bedrijf zegt iets over het vertrouwen in de economie. Wel moeten we, om twee redenen, voorzichtig met deze cijfers omgaan. Ten eerste komt een gedeelte van dit cijfer voort uit het door de NOW-regeling lage aantal bedrijfsopheffingen in 2021. Ten tweede is niet elk bedrijf met één werkzame persoon een ZZP’er. Ook bedrijven met één werknemer, waarbij de eigenaar zelf niet werkzaam is in het bedrijf, zitten in het cijfer. De mutatie van dit cijfer is daarom slechts een grove indicator van de mutatie van het aantal ZZP’ers.

En pas als de motieven van ZZP’ers om voor zichzelf te beginnen bekend zijn, is de trend beter te duiden. Uit Brits onderzoek (Henley & Andrew 2021) blijkt dat ZZP’ers de keuze om voor zichzelf te beginnen niet alleen baseren op vertrouwen in de toekomst. Behalve die pull-factor zijn er ook push-factoren. Het onderzoek laat zien dat er ook in een economie met weinig baanverlies een belangrijke push-factor is: flexibilisering van de arbeidsmarkt en een dalende kwaliteit van werk duwt mensen het ZZP-schap in.

Dat sluit aan op de observatie van de SER dat 43% van de werkende armen ZZP’er is. Een groei van het aantal ZZP’ers lijkt weliswaar een goed teken voor het vertrouwen in de economie en kan dus samengaan met of vooruitlopen op de totale productiviteitsgroei. Maar data over de banen die ze verlaten en gegevens over hun nieuwe inkomen helpen om de algehele trend te duiden. Daarvoor zijn ook cijfers nodig over de inkomensgroei van ZZP’ers versus die van werknemers, in 2022 en de jaren daarna. (Piet Rietman)