Lagere winsten en meer onzekerheid in de getroffen sectoren

PublicationMacro economy

Hoewel de pandemie het bedrijfsleven raakt, valt de schade nogal mee. Dit is onder meer af te lezen aan de arbeidsinkomensquote, die in 2020 stabiel bleef ten opzichte van 2019. Wel zijn er forse verschillen tussen de diverse bedrijfstakken. In de getroffen sectoren heerst ook meer onzekerheid over de toekomst.

Lagere winsten en meer onzekerheid in de getroffen sectoren

Hoewel de pandemie het bedrijfsleven raakt, valt de schade nogal mee. Dit is onder meer af te lezen aan de arbeidsinkomensquote, die volgens recente DNB-gegevens met 76% in 2020 stabiel bleef ten opzichte van 2019. Wel zijn er forse verschillen tussen de diverse bedrijfstakken.

De arbeidsinkomensquote geeft aan hoeveel van de toegevoegde waarde naar de factor arbeid gaat en hoeveel naar de factor kapitaal. Deze quote vormt een aardige afspiegeling van de conjunctuur, omdat de arbeidskosten traag op economische veranderingen reageren en de bedrijfswinsten snel. In tijden van conjuncturele neergang, wanneer de winsten onder druk komen en de arbeidskosten onveranderd blijven, stijgt de quote. Bij een conjunctureleopgang daalt deze juist.

Vorig jaar bleef de quote stabiel, ondanks de forse economische terugval. Dat is volgens DNB vooral te danken aan de steun van de overheid. Deze steun zorgde ervoor dat de bedrijfswinsten op peil bleven.

Toch ziet DNB forse verschillen tussen de sectoren. In de sectoren die het goed bleven doen, zoals de bouw, nam de arbeidsinkomensquote af. Maar in de zwaar door de pandemie getroffen sectoren, zoals horeca en cultuur, nam de quote toe. Dit geeft aan dat de winsten van de sectoren die hinder ondervinden van de crisis, wel degelijk onder druk staan.

In de getroffen sectoren heerst ook de nodige onzekerheid. Dit laat een nieuwe, door de Europese Commissie ontwikkelde maatstaf zien. De commissie doet regelmatig onderzoek naar het vertrouwen bij bedrijven. Aan haar vragenlijst heeft zij inmiddels ook vragen toegevoegd over hoe lastig ondernemers het vinden om voorspellingen over de toekomst van hun bedrijf te doen.

De antwoorden op hoe lastig ondernemers het vinden om de toekomst in te schatten geeft niet zozeer de richting van de conjunctuur aan, zoals bij de vragen naar het vertrouwen, maar de bandbreedte van de mogelijke uitkomsten. Hoe groter de bandbreedte, hoe meer onzekerheid er is.

De nieuwe onzekerheidsmaatstaf is uit te splitsen naar sectoren. Nadere bestudering leert dat de ondernemers in de zwaar getroffen sectoren met direct klantcontact, zoals restauranthouders, niet alleen minder vertrouwen hebben in de toekomst, maar daar ook veel onzekerder over zijn dan ondernemers in andere sectoren. (Philip Bokeloh)