NOW, Tozo, Tonk en TVL bedankt en hopelijk vaarwel
Op 1 oktober stopten de steunmaatregelen, die de Nederlandse overheid in het leven riep om het bedrijfsleven en huishoudens door de coronacrisis te helpen. NOW, Tozo, Tonk en TVL deden hun werk.
De werkloosheid en het aantal faillissementen staan historisch laag. Helemaal als we dit afzetten tegen de crisis waarin we zaten. De krapte op de arbeidsmarkt is zelfs ongekend in sommige sectoren.
Een dikke pluim van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) was op zijn plaats: “Nederland doorstond de coronacrisis in Europa als één van de besten”. In de zure regen die permanent neerdaalt op onze beleidsmakers ongetwijfeld een verfrissende opkikker. De vraag die het IMF echter niet onderzocht, was of het bedrijfsleven weer op eigen benen verder kan.Collega’s doken in de materie. Ook zij zagen dat de steunmaatregelen prima hun werk hadden gedaan. Ten aanzien van de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo) concludeerden ze echter wel dat een beperkte groep zelfstandigen in de problemen zal komen.
Het zal niet leiden tot een faillissementsgolf is de conclusie. Maar in september, vlak voordat de regeling stopte, maakte nog steeds een groep van circa 17.000 ondernemers structureel gebruik van de regeling. Dit is circa 1% van het totaal aantal bedrijven in Nederland. En 17.000 ondernemers die nog steeds steun krijgen, vind ik veel. Helemaal als dit een indicator zou zijn dat ze het zonder Tozo-uitkering niet redden. De netto bedrijfsinkomsten zijn inmiddels minder negatief, maar een positieve kasstroom (inclusief ondernemersloon) levert dit niet op.
Gelukkig zijn er voor sectoren als de Horeca en de cultuursector sinds 1 oktober sectorspecifieke steunmaatregelen. Juist dit zijn de sectoren waar bijvoorbeeld QR-codes de toegang nog beperken of waar middernacht nog steeds sluitingstijd is. Met de doorlopende steun, lijkt hier het probleem mee te vallen.
Anders ligt het bijvoorbeeld in delen van de transportsector. Zo lijkt de personenmobiliteit structureel veranderd te zijn door het thuiswerken. In combinatie met eventuele hoge schulden lijken faillissementen op termijn dan onafwendbaar.
Onduidelijke factor in het geheel is echter een wat mij betreft merkwaardig verschijnsel. Uit ons onderzoek blijkt dat ook structurele Tozo-ontvangers, net als veel consumenten, tijdens de coronacrisis spaargeld hebben opgebouwd. Vooral in 2021 namen de extra reserves toe. Het zou best eens kunnen zijn dat voor veel ondernemers dit de reddende engel is.
Deze column verscheen eerder in Deal! Vakblad voor inkopers van de Nevi