Ongelijke verdeling bij herstel dienstensector
Tijdens de eerste lockdownperiode zagen we dat de consumptieve bestedingen sterk geraakt werden. Elke daaropvolgende lockdown werd het effect op de consumptie steeds kleiner. Na de beëindiging van de lockdownmaatregelen zagen we een herstel van de bestedingen. Eerder uitgestelde uitgaven, voornamelijk in de dienstensector, werden ingehaald.
Door wereldwijde lockdowns consumptieve bestedingen van diensten naar goederen. De VS is hiervan het beste voorbeeld. De vraag naar goederen blijft daar tot op de dag van vandaag relatief hoog. Maar ook in de eurozone is de vraag naar goederen sterker. Nederland vormt hierin geen uitzondering, zij het minder dan in de rest van de eurozone. De vraag naar diensten is de afgelopen kwartalen weer teruggekeerd naar eerdere niveaus (zie linker grafiek). Dit illustreert het inhaaleffect van dienstenconsumptie: na beëindiging van COVID-19 maatregelen bezoeken we massaal weer de horeca, bioscopen en musea.
Ondanks dit inhaaleffect zien we in geaggregeerde en geanonimiseerde transactiedata van ABN AMRO dat er verschillen zijn binnen de dienstensector. De inhaalgroei in de entertainmentsector blijft achter bij die van de horeca (zie rechter grafiek). Wij denken dat hier drie verschillende factoren meespelen. Allereerst kan er grote behoefte zijn aan sociaal contact. Na maanden van minder interactie willen we elkaar weer uitgebreid spreken. Dit gaat nou eenmaal makkelijker in een restaurant dan tijdens een concert of film. Ten tweede heeft dit inhaaleffect in diensten een bepaalde zorgeloosheid nodig: weinig angst voor een mogelijke besmetting en het vertrouwen dat het concert over een paar maanden door kan gaan. Angst voor besmetting kan leiden tot verschillen in de bezoekersaantallen tussen dienstensectoren. Zo kan het zijn dat de wat oudere concertbezoeker terughoudender is, terwijl de jonge cafébezoeker zich minder zorgen maakt. Ten derde kan crowding out een rol spelen. Sociale activiteiten, zoals bruiloften, verjaardagen, familieweekenden, worden nu ingehaald. De daaraan bestede tijd, kan niet aan andere activiteiten worden gewijd. (Aggie van Huisseling)