Verrassende stijging nieuwe orders Nederlandse industrie
De Nevi Inkoopmanagersindex voor de Nederlandse industrie is over juni gestegen van 49,0 naar 51,2. Voor het eerst in een jaar tijd komt de score boven de 50 uit, waarmee de index wijst op groei van de bedrijvigheid. Ondanks de handelsoorlog met de VS zit het aantal nieuwe orders in de lift.
Behalve het aantal nieuwe orders groeiden ook de productie en de werkgelegenheid. De verwachtingen ten aanzien van de productie in de komende twaalf maanden verbeterden. Sommige ondernemers zijn optimistisch over nieuwe producten en nieuwe investeringen.
Herstel Duitse industrie
De stijging van het aantal nieuwe orders is mogelijk te verklaren door een voorzichtig herstel van de Duitse industrie. Uit de voorlopige inkoopmanagersindex voor de Duitse industrie van S&P Global blijkt dat Duitse ondernemingen het aantal nieuwe exportorders zagen stijgen. Duitsland is de belangrijkste exportmarkt voor de Nederlandse industrie. Zo levert Nederland onder andere onderdelen voor auto’s en machines. De Duitse industrie kan herstellen dankzij de honderden miljarden die de nieuwe Duitse coalitie wil uitgeven aan infrastructuur en defensie. Ook kan Duitsland profiteren van de nieuwe NAVO-norm van bestedingen ter hoogte van 3,5 procent van het bruto binnenlands product aan defensie en nog eens 1,5 procent aan zaken als infrastructuur. Duitsland kent een toonaangevende defensie-industrie. Daarnaast zijn voor investeringen in infrastructuur als wegen en spoorlijnen veel industriële producten nodig, zoals staal en elektrotechnische onderdelen.
Groei voor ASML-toeleveringsketen?
Een andere mogelijke verklaring voor de verbetering van de Nevi-index zou groei van de chipsector kunnen zijn. De Taiwanese marktleider TSMC rapporteerde over de eerste vijf maanden een forse omzetgroei ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Het zou kunnen dat de dip in de chipmarkt van de laatste jaren achter de rug is, vooral dankzij investeringen in geavanceerde chips voor de toepassing van artificial intelligence (AI). TSMC is de belangrijkste klant van chipmachinefabrikant ASML uit Veldhoven. Als de vraag naar chipmachines flink zou toenemen, zouden vele Nederlandse toeleveranciers in Brabant en daarbuiten kunnen profiteren.
Tweede Kamer versoepelt industriebeleid
Behalve de nieuwe NAVO-norm is ook de versoepeling van het Nederlandse industriebeleid een opsteker voor de sector. In de Voorjaarsnota schrapte het kabinet-Schoof de plasticheffing, die in 2028 in zou gaan. Bovendien stemde een meerderheid van de Tweede Kamer vorige week voor een CDA-motie om de Nederlandse CO2-heffing af te schaffen. Het Nederlandse belastingklimaat voor de industrie wordt daarmee minder streng en komt meer in lijn met het EU-beleid. Binnen de EU moeten veel grote uitstoters van broeikasgassen al betalen via het emissiehandelssysteem ETS.
Toch blijft de energie-intensieve industrie kampen met andere grote belemmeringen, zoals netcongestie en de hoge energieprijzen in Europa, die vooral het gevolg zijn van de afhankelijkheid van import van aardgas in de vorm van LNG. De gasprijzen stegen in juni fors door de escalatie van spanningen tussen Israël en Iran en de militaire bemoeienis van de Verenigde Staten, waarna Iran dreigde de Straat van Hormuz af te sluiten. Indien de tankvaart deze zeestraat zou mijden, zou zo’n 20 procent van de mondiale LNG-handel stil kunnen komen te liggen. In reactie op de bombardementen en beschietingen steeg de gasprijs met zo’n 20 procent, maar na de wapenstilstand tussen Israël en Iran kalmeerde de markt weer.
Al met al lijken de omstandigheden voor de Nederlandse industrie te verbeteren. Naar verwachting kan het herstel dit jaar langzaam doorzetten, en in 2026 meer vaart krijgen.