Wat betekent het als omgevingsdiensten en arbeidsinspectie te kort schieten?

Auteur: Piet Rietman

Dat blijkt uit vandaag gepubliceerd Investico-onderzoek. Een deel van het geschetste probleem is dat sommige omgevingsdiensten weinig controleren en anderen veel. Daarnaast worden er in veel gevallen geen boetes opgelegd: twee straffen op honderd overtredingen.

Controle op milieu-overtredingen is een gedecentraliseerde verantwoordelijkheid zonder al te veel budget. In de dataset (xlsx) van Investico is te zien hoe zich dat in de meeste regio's in fte's vertaalt: er wordt met 1, 2 of 3 fte toezicht gehouden op duizenden of tienduizenden bedrijven. Daaruit vloeien slechts honderden controles uit voort en slechts enkele straffen.

Maar aantallen fte's zijn niet het enige probleem. Als er genoeg fte's zijn om een overtreding te constateren kan er ook een boete opgelegd worden. Een tekort aan medewerkers verklaart de twee straffen op honderd overtredingen niet. Net zoals bij de arbeidsinspectie het aanstellen van meer inspecteurs niet leidde tot een effectievere aanpak van arbeidsuitbuiting - zo constateerde de Algemene Rekenkamer enkele weken geleden.

Dat er een oplossing gevonden moet worden - vaker straffen, meer mensen, meer bevoegdheden of een combinatie daarvan - is niet alleen een maatschappelijke maar ook een economische kwestie. Het is in het belang van bedrijven die zich wél aan de wet houden, dat zij niet met oneerlijke concurrentie te maken krijgen. En hoe aantrekkelijker het is om op een foute manier te snijden in de loonkosten of de kosten voor het verwerken van milieuvervuilende stoffen, hoe minder wordt ingezet op daadwerkelijke verbeteringen van het bedrijfsproces.