Wereldhandel groeit, maar in lager tempo dan voor de Russische inval

PublicationMacro economy

De wereldhandel lag in februari volgens CPB-cijfers 0,3% hoger dan in de voorgaande maand en 6,6% boven het niveau van een jaar terug. Per saldo gunstige cijfers die aangeven dat het mondiale herstel na de coronadip doorzet. Bij de februaricijfers is het effect van de Russische inval in Oekraïne echter nog nauwelijks zichtbaar. Die begon immers pas op 24 februari. Daarom zullen de maartcijfers waarschijnlijk minder gunstig uitvallen. Real time indicatoren, zoals het vrachtwagenvervoer in Duitsland, wijzen inderdaad op een afzwakking. Ook dichter bij huis zijn er signalen dat de handel sinds de oorlog onder druk staat. Zo maakte de haven van Rotterdam bekend dat de vrachtoverslag in het eerste kwartaal 1,5% lager lag dan een jaar terug.

De oorlog werpt diverse belemmeringen op voor de internationale handel. Sancties stremmen de uitwisseling van goederen en diensten. De aanhoudende stijging van de voedsel- en energieprijzen tast de koopkracht aan en leidt tot vraaguitval. Verder verslechteren door de oorlog de mondiale financiële condities. De rente loopt op, de risicopremies stijgen en de wisselkoersen - vooral die van opkomende economieën - vertonen grotere uitslagen. Dit schept onzekerheid, wat een rem zet op de mondiale vraag.

In de vorige week uitgekomen World Economic Outlook neemt het IMF alvast een voorschot op de rest van het jaar door de raming voor de wereldhandel in 2022 met 0,7 procentpunt te verlagen naar 6%. Reden voor de bijstelling is overigens niet alleen de oorlog. Ook de recente aanscherping van de lockdownmaatregelen in China en de daaruit vloeiende productieverstoring en groeivertraging vormen reden voor de aanpassing, al houdt het IMF er rekening mee dat deze coronaverstoringen geleidelijk zullen verdwijnen. Dit laatste vormt een goede reden om uit te blijven gaan van een verdere groei van de wereldhandel.

Sommige landen ondervinden meer last van de oorlog dan andere. Zo staat de in- en uitvoergroei in Europese landen sterker onder druk dan in de VS, dat verder verwijderd is van het conflict en per saldo minder innige economische betrekkingen met Rusland en Oekraïne onderhoudt dan Europa. Dan is er nog de samenstelling van de uitvoer. Landen met een gediversifieerde uitvoerpakket zijn minder kwetsbaar voor vraaguitval. Dat is een voordeel voor Nederland. Dit voordeel wordt echter tenietgedaan doordat Nederland als handelsland meer last heeft van schokken in de internationale productieketens. De zogenaamde exportradar, die zes voor de Nederlandse handel relevante indicatoren omvat, is in april verslechterd. (Philip Bokeloh)