Onze research
Bekijk al onze publicaties, columns. Gebruik de filters om snel en eenvoudig te zoeken binnen ons archief.
Filters
Alle Publicaties
35 resultaten
ESG & Economie - Gevolgen en kansen van CBAM
- Macro economie
-
Het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) maakt integraal deel uit van de Green Deal van de EU en is ontworpen om het speelveld voor binnenlandse en buitenlandse producenten gelijk te maken en koolstoflekkage te minimaliseren. Het Omnibus-voorstel van de Europese Commissie biedt vereenvoudigingen om de administratieve lasten te verlichten, zodat de meeste emissies gedekt blijven.
ESG & Economie - Heeft EU ETS-2 invloed op de energierekening van huishoudens?
- Duurzaamheid
-
Het emissiehandelssysteem van de Europese Unie (EU-ETS) is het vlaggenschip van het klimaatbeleid in de EU. Het bestaat sinds 2005 en heeft voornamelijk betrekking op emissies van elektriciteitsopwekking, zware industrie, luchtvaart en sinds kort de internationale scheepvaart. De resterende verbrandingsemissies van het wegvervoer, gebouwen en andere kleine industriesectoren zullen worden aangepakt in een apart systeem, EU-ETS-2 genaamd. EU-ETS-2 zal geleidelijk worden ingevoerd, met een bewakings- en rapportagefase vanaf 2025, en het systeem zal volledig operationeel zijn in 2027. Brandstofleveranciers, in plaats van consumenten, zullen verantwoordelijk zijn voor het rapporteren van hun emissies en het inleveren van emissierechten. Het nieuwe systeem voorziet lagere emissiereductiedoelstellingen van 43% tegen 2030 ten opzichte van de niveaus van 2005, vergeleken met 62% onder EU-ETS-1. Het systeem zal betrekking hebben op de belangrijkste brandstoffen zoals aardgas, benzine, diesel, stookolie, vloeibaar petroleumgas (LPG) en steenkool, dat in sommige industriële processen wordt gebruikt. In een eerdere notitie [1] hebben we de belangrijkste aspecten van EU-ETS-2 behandeld, zoals de fase van het proces, de bijbehorende mechanismen en de potentiële dynamiek. Deze analyse wil niet alleen de kanalen belichten via welke ETS-2 gereguleerde bedrijven in sectoren beïnvloedt, maar ook inzicht geven in de verwachte effecten in euro op de energierekening van huishoudens in Nederland.
ESG & Economie - Zijn tarieven VS een katalysator voor energietransitie EU?
- Duurzaamheid
-
De wereld waarin we leven verandert in een snel tempo waarin een decennialang pro-globaliseringsstandpunt op de proef wordt gesteld door de kwetsbaarheid van toeleveringsketens tijdens de COVID-pandemie en de energiecrisis daarna. Bovendien is met binnenlandse uitdagingen en de opkomst van nationalisme, de prioriteit van binnenlandse agenda's in veel landen op de voorgrond getreden. De meest recente ontwikkeling in dit verband zijn de (voorgestelde) nieuwe tarieven die de nieuwe Amerikaanse regering oplegt aan importen van verschillende handelspartners, samen met een terugdraaiing van het klimaatbeleid. Dit zet de deur open voor verschillende scenario's van vergelding en het ontstaan van handelsoorlogen tussen de VS en hun handelspartners (zie onze meest recente macronotities over dit onderwerp (1) en (2)). Deze handelsconflicten kunnen de handelsstromen, groeicijfers en de klimaatneutrale transitietrajecten over de hele wereld beïnvloeden. In deze notitie bekijken we de concepten van vrijhandel en de rol van het internationale bestuursorgaan, de Wereldhandelsorganisatie (WHO). We schetsen ook de belangrijkste kanalen waarlangs een door de VS uitgelokte handelsoorlog het transitieproces in de EU beïnvloedt, waarbij we de nadruk leggen op de belangrijkste effecten op kostenstructuren en toeleveringsketens. We sluiten af met een conclusie. Deze notitie is het eerste deel van een reeks waarin de effecten van handelsoorlogen op de energietransitie worden geanalyseerd.
ESG & Economie - Wat is de rol van groene ammoniak in de koolstofvrijetransitie?
- Duurzaamheid
-
Ammoniak is een zeer giftig kleurloos gas met een duidelijke geur. Het bestaat uit stikstof en waterstof. Ammoniak kan in de bodem ontstaan uit bacteriële processen en uit de afbraak van organisch materiaal. Slechts een zeer klein percentage wordt op deze manier geproduceerd. De meeste ammoniak wordt geproduceerd uit aardgas en lucht. Aardgasmoleculen worden gereduceerd tot koolstof en waterstof. De waterstof wordt vervolgens gezuiverd en gereageerd met de stikstof in de lucht om ammoniak te produceren (Haber-Bosch proces). Dit wordt grijze ammoniak genoemd. Als deze methode wordt gecombineerd met koolstofafvang en -opslag, dan wordt dit blauwe ammoniak genoemd. De productie van elke ton grijze ammoniak draagt bij aan de uitstoot van ongeveer 1,9 ton CO2 (1). De wereldwijde productie van ammoniak is verantwoordelijk voor 1,3% van de energiegerelateerde CO2-uitstoot (2). Volgens het IEA is ammoniak één van de meest emissie-intensieve producten van de zware industrie, bijna twee keer zo emissie-intensief als de productie van ruw staal en vier keer zo emissie-intensief als cement op basis van directe (scope 1) emissies. Een andere manier om ammoniak te maken is door gebruik te maken van groene waterstof en stikstof uit de lucht. Dit wordt groene ammoniak genoemd. Momenteel wordt ongeveer 70% van de ammoniak gebruikt om meststoffen te maken en de rest wordt gebruikt voor een breed scala aan industriële toepassingen, zoals kunststoffen, explosieven en synthetische vezels. Maar ammoniak heeft ook potentieel als groene energiedrager en als opslagmedium. In dit rapport proberen we de vraag te beantwoorden: Wat is de rol van groene ammoniak in de koolstofvrijetransitie?
PPA's... een sleutelstuk in de overgangspuzzel
- Duurzaamheid
-
Koopovereenkomsten voor elektriciteit (Power Purchase Agreements - PPA's) zijn essentieel om het marktrisico voor de ontwikkeling van duurzame energie te beperken en de overgang te bevorderen. PPA-contracten kunnen worden gedifferentieerd in termen van het type afnemer en de partij die de risico's van de volatiliteit van de productie draagt.
ESG & Economie - Vijf klimaatuitdagingen in de klimaatsectoren
- Duurzaamheid
-
Uit deze analyse blijkt dat de ingeslagen weg met klimaatinitiatieven in sectoren in de post-Parijsperiode (2017-2023) onvoldoende tractie geeft voor het pad naar het 2030-doel. Volgen we namelijk de post-Parijsperiode trend in BKG-emissies, dan wordt het 2030-emissiereductiedoel (55% onder niveau 1990) met een verschil van 5% niet bereikt. Een recente analyse van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) suggereert zelfs dat op basis van het huidige beleid de emissiereductietrend na Parijs voor veel sectoren zal vertragen.
ESG & Economie - De waterstofrevolutie wordt serieus op de proef gesteld
- Duurzaamheid
-
Waterstof speelt een belangrijke rol in de energietransitie. Hernieuwbare waterstof wordt gezien als één van de meest kritieke technologieën om de emissies terug te dringen door fossiele brandstoffen te vervangen in sectoren waar de mitigatiekosten voor alternatieven hoog zijn, met name in sectoren waar het verminderen van broeikasgassen complex is. Het kan ook worden gebruikt als schoon alternatief voor aardgas en ter vervanging van fossiele waterstof die al wordt gebruikt voor vervoer en industriële processen. Daarnaast is schone waterstof één van de oplossingen voor het opslagprobleem (zie ons rapport hier over energieopslag), waarbij het kan worden gebruikt als middel om overtollige energie uit hernieuwbare bronnen (langdurig en grootschalig) op te slaan. Het opslagpotentieel van waterstof is met name gunstig voor elektriciteitsnetten, omdat het mogelijk maakt om hernieuwbare energie niet alleen in grote hoeveelheden, maar ook voor een langere periode op te slaan. Dit betekent dat hernieuwbare waterstof kan helpen om de flexibiliteit van elektriciteitsnetten te verbeteren door vraag en aanbod in evenwicht te brengen wanneer er te veel of te weinig stroom wordt opgewekt, wat de energie-efficiëntie in de hele EU helpt te verbeteren. Verder zou groene waterstof een voordelige rol kunnen spelen in de energiezekerheid, aangezien binnenlandse hernieuwbare capaciteit kan worden aangevuld door een breder scala aan potentiële leveranciers dan fossiele brandstoffen. Er zijn verschillende factoren die de ontwikkeling van hernieuwbare waterstof bepalen, namelijk: het technische gereedheidsniveau van de technologieën, de ontwikkeling van hernieuwbare capaciteit, de kosten van het opwekken van hernieuwbare elektriciteit, de kosten van de elektrolysers, de beschikbaarheid van ondersteunende infrastructuur, capaciteitsfactoren, het hebben van voldoende vraag en de toegankelijkheid van financiering tegen redelijke kosten (meer over deze factoren hieronder). Deze factoren kunnen van land tot land sterk verschillen en zo hun waterstofontwikkeling beïnvloeden. In deze analyse duiken we in de rol van groene waterstof (waterstof geproduceerd uit hernieuwbare bronnen) in de transitie en proberen we de volgende vragen te beantwoorden: Waarom is groene waterstof belangrijk voor de transitie? Wat is het plan en wat zijn de doelstellingen van de EU? Waar staan we nu? Wat zijn de uitdagingen? We eindigen met een conclusie.
ESG & Economie - Vertragingen op NL elektriciteitsnet kosten tot 376 miljoen euro per jaar
- Macro economie
-
Nederland heeft ambitieuze transitiedoelstellingen voor zijn energiesector, met als doel een CO2-vrije energiesector in 2035. Beperkte netcapaciteit vormt een knelpunt dat de inzet van nieuwe hernieuwbare capaciteit belemmert, waardoor het tijdig en ordelijk bereiken van de klimaatdoelstellingen in gevaar komt. De lange doorlooptijd in een wachtrij vermindert de levensvatbaarheid van hernieuwbare energieprojecten en schrikt investeringen af. Nederland heeft 3,54 GW aan extra hernieuwbare capaciteit in de wachtrij staan voor aansluiting op het elektriciteitsnet. Op basis van deze potentiële capaciteit schatten we dat elk jaar uitstel van netuitbreiding in Nederland zou leiden tot koolstofkosten die variëren tussen 329 en 376 miljoen euro.
ESG & Economie - Vergeten factoren voor een succesvolle energietransitie
- Duurzaamheid
-
De energietransitie vertegenwoordigt een structurele verschuiving in ons economisch systeem waarbij consumptie- en productieparadigma's naar verwachting zullen veranderen. Energie zal verschuiven van fossiele brandstoffen naar meer hernieuwbare energiebronnen, terwijl efficiëntieverbeteringen, elektrificatie, waterstof en synthetische brandstoffen de belangrijkste pijlers voor de transitie zijn. Transitie wordt voornamelijk gedreven door beleidsinterventie, technologische vooruitgang en de verandering in consumentengedrag. Toepassing ervan stuit echter meestal op onvoorziene complexiteit. In dit artikel willen we de specifieke kenmerken van de huidige transitie belichten door een aantal over het hoofd geziene uitdagingen te benoemen die de tijdige verwezenlijking van de transitiedoelen belemmeren of vertragen. Verder belichten we de essentiële onderdelen die in overweging moeten worden genomen voor een succesvolle transitie. We zijn van mening dat dergelijke kwesties op de voorgrond moeten worden geplaatst om de transitiedynamiek beter te begrijpen en voorbereid te zijn om ze tijdig en efficiënt aan te pakken. Het artikel behandelt dan ook een breed scala aan transitiegerelateerde gebieden met een gemeenschappelijk thema van over het hoofd geziene uitdagingen. We benadrukken hier dat deze uitdagingen generiek van aard zijn en al dan niet van toepassing kunnen zijn op bepaalde landen of regio's. De toegevoegde waarde van dit artikel is dat deze uitdagingen op één plaats worden verzameld.
ESG & Economie - Wat kunnen we verwachten van bio-energie?
- Macro economie
-
Bio-energie is wereldwijd één van de grootste hernieuwbare energiebronnen en bovendien één van de belangrijkste energiepijlers in de toekomstige energiemix. Grondstoffen uit biomassa kunnen via verschillende chemische, biochemische, mechanische of thermochemische processen worden omgezet in verschillende energievormen, zoals koeling, verwarming, elektriciteitsproductie of de productie van biobrandstoffen.
