Schulden, dit keer is het anders

De nadruk ligt daarbij op de gevolgen voor de kredietwaardigheid enerzijds en de toekomstige economische groei anderzijds. De publicatie richt zich op de grootste zes economieën van de eurozone, de VS en het VK. Het hele rapport is hier te vinden en te downloaden.

Schuldniveau zal dalen en betaalbaar blijven

In de meeste landen zal de overheidsschuldquote dit jaar een piek bereiken en de komende jaren geleidelijk dalen. Wel zal deze eindigen boven het niveau van voor de pandemie. De uitzonderingen op deze trend zijn de VS, Frankrijk en België, waar de opwaartse trend zich waarschijnlijk zal voortzetten. Maar zelfs in deze landen is de stijging relatief gematigd.

Dit relatief gunstige beeld weerspiegelt het feit dat veel van de begrotingsmaatregelen van tijdelijke aard zijn, terwijl wordt verwacht dat de economische groei zich krachtig zal herstellen. Ondertussen zullen de rentelasten  naar verwachting laag blijven, uitgaande van een geleidelijke normalisatie van de rentetarieven. Hoewel de schuld dus relatief hoog zal blijven, zal de betalingscapaciteit van de overheden waarschijnlijk ruim blijven.

Schuld staat toekomstige groei niet in de weg

In het verleden is gebleken dat hogere schuldniveaus na verloop van tijd de economische groei kunnen afremmen. Onze economen denken dat het deze keer echt anders is. Het is moeilijk vol te houden dat overheidsmaatregelen de particuliere sector hebben verdrongen. Integendeel, in vergelijking met het alternatieve scenario waarin de economie geen overheidssteun zou hebben gekregen zal de schade op lange termijn veel minder zijn. Crisisperiodes buiten beschouwing gelaten, zijn er duidelijke bewijzen dat overheidsinvesteringen het groeipotentieel van een economie kunnen stimuleren. In de voornaamste ontwikkelde economieën zullen de overheidsinvesteringen de komende jaren waarschijnlijk aanzienlijk worden opgevoerd. Uitzondering daarop zijn Duitsland, Frankrijk en België. Vooral in Italië staat een hausse aan overheidsinvesteringen op stapel, die een omwenteling teweeg kan brengen in de groeiprestaties van het land.

Schulden hebben veel ellende voorkomen, en daarmee groei bevordert

Over het geheel genomen zijn hoge schuldniveaus in de huidige omstandigheden geen reden tot bezorgdheid. Zij zullen zelfs een positieve rol spelen, in die zin dat zij waarschijnlijk tot betere economische resultaten zullen leiden dan wanneer de regeringen spaarzaam zouden zijn. Een sterke stijging van de rentevoeten kan dit beeld natuurlijk veranderen. Als deinflatie bijvoorbeeld meer zou toenemen dan verwacht, zullen de beleidstarieven van de centrale banken ver boven het normale niveau moeten gaan om de economie af te remmen en de inflatie terug te dringen. Dit gezegd zijnde, worden de rentelasten slechts in belangrijke mate beïnvloed als de stijging van de rentevoeten vele jaren aanhoudt omdat de gemiddelde looptijd van de schuld lang is. We zouden dus een forse, duurzame en hardnekkige stijging van de inflatie moeten meemaken, willen de rentetarieven lang genoeg hoog blijven om tot een problematische stijging van de rentelasten te leiden.