Belangrijke hoofdpunten Global Monthly oktober 23
De wereldeconomie blijft gemengde signalen afgeven, met zwakte in de eurozone tegenover kracht in de VS. Ondertussen trok de Chinese bbp-groei in het derde kwartaal aan na een zwak tweede kwartaal, ondanks de aanhoudende problemen in de vastgoedsector. Het effect van de mondiale monetaire verkrapping wordt steeds meer gevoeld, met een neergang in de verwerkende industrie en de vastgoedmarkten. Krappere krediet-voorwaarden werken negatief door op de kredietverlening door banken, terwijl de stijging van de kapitaalmarkt-rentes nog een andere tegenwind vormt. De inflatie is verder gedaald, maar de hogere olieprijzen vertragen tijdelijk de terugkeer naar de doelstellingen van de centrale bank. De beleidsrente van de centrale banken piekt, maar zelfs als de rente in de eerste helft van volgend jaar wordt verlaagd, verwachten we dat het monetaire beleid in 2024 restrictief blijft. Dit zal een rem zetten op een eventuele opleving na de groeivertraging.
Macro
Eurozone - De tot nu toe gepubliceerde economische gegevens en enquêtes over juli-september wijzen erop dat het bbp in het derde kwartaal waarschijnlijk licht is gekrompen of gestagneerd. Het volume van de goederen-consumptie, de industriële productie en de bouw liepen in augustus allemaal terug op een 3Mo3M-basis. Ook het lage producentenvertrouwen, de stijging van de rentes en de strengere kredietvoorwaarden van banken wijzen op zwakke particuliere investeringen. De desinflatie is in een stroomversnelling geraakt: zowel de headline als de kerninflatie daalde in september fors. Ondanks de recente stijging van de energieprijzen zal de inflatie dit jaar en volgend jaar naar verwachting blijven dalen. De kerninflatie zou halverwege 2024 moeten zijn gedaald tot circa 2%.
Nederland - Het bbp is in de eerste twee kwartalen van 2023 gekrompen, wat betekent dat de Nederlandse economie officieel in een technische recessie verkeert. We verwachten dat de groei de komende kwartalen wat zal aantrekken, maar traag zal blijven door de hogere rentes en de lagere buitenlandse vraag. De Nederlandse bbp-groei zal in 2023 naar verwachting gemiddeld 0,5% bedragen. De Nederlandse economie blijft veerkrachtig; de arbeidsmarkt is nog steeds krap en het aantal faillissementen neemt de afgelopen maanden weliswaar toe, maar ligt nog steeds onder het niveau van 2019. We verwachten dat de inflatie (HICP) in 2023 gemiddeld 4,8% zal bedragen en in 2024 3,5%.
VK - De desinflatie heeft doorgezet, wat de Bank of England enige verlichting heeft gebracht. Toch blijven de opwaartse inflatierisico’s aanzienlijk, omdat de loonstijging nog steeds hoog is en ruim boven het niveau ligt dat overeenkomt met de doelstelling van 2%. Tegelijkertijd begint de werkloosheid op te lopen. Ook verwachten wij dat een afzwakkende vraag de loonstijging op termijn zal temperen. De economie zal het komende jaar naar verwachting over het algemeen stagneren onder druk van het krappe monetaire beleid.
VS - De groei blijft voorlopig sterk. Toch krijgt de economie steeds meer te kampen met tegenwind, onder meer door de hervatting van de aflossing van studieleningen en strengere financiële voorwaarden als gevolg van de stijging van de kapitaalmarktrente. Wij verwachten een sterke vertraging in het vierde kwartaal, met het risico van een krimp. Hoewel de hogere olieprijzen de inflatie opdrijven, heeft de loonstijging zijn hoogtepunt bereikt. Wij denken dat een vertraging en een periode van minder dan trendmatige groei voldoende zullen zijn om de inflatie terug te brengen naar het streefcijfer. Een duurzame daling van de inflatie naar de doelstelling hangt af van een stijging van de werkloosheid in het komende jaar.
China - Ondanks de aanhoudende problemen in de vastgoedsector, groeide de economie in het derde kwartaal sneller dan verwacht. De groei steeg op kwartaalbasis naar 1,3% k-o-k (K2: 0.5%). Weliswaar vertraagde de groei op jaarbasis tot 4,9% j-o-j (Q2: 6,3%), maar dat was vooral te wijten aan een basiseffect van vorig jaar. De macrocijfers van september wezen ook op een verbeterend momentum, al blijven de data voor de vastgoedsector zwak. Al met al beginnen de stimuleringsmaatregelen van de PBoC/de overheid door te werken. De officiële groeidoelstelling van 5% voor dit jaar ligt binnen bereik, maar gezien de resterende tegenwind verwachten we dat de groei volgend jaar onder de 5% zal duiken.
Centrale banken en markten
ECB - Na de renteverhoging in september heeft de ECB waarschijnlijk genoeg gedaan en denken we dat de renteverhogingscyclus nu voorbij is. Hoewel de recente stijging van de energieprijzen een opwaartse impact zal hebben op de inflatie, betekent dit ook zwakkere economische vooruitzichten. En deze zijn op dit moment al vrij somber. Toch zal de ECB de rente waarschijnlijk nog wel even op het huidige niveau houden. Wij verwachten dat het beleid van de ECB rond maart 2024 zal kantelen en dat er dan een cyclus van renteverlagingen zal beginnen. Wij zien de depositorente eind 2024 op 2,25%.
Fed - Het FOMC hield de beleidsrente in september onveranderd, maar het comité maakte duidelijk dat het openstaat voor verdere verkrapping. Wij denken dat in juli de laatste renteverhoging van deze cyclus was en dat de gunstige kerninflatiecijfers het FOMC het vertrouwen zullen geven om de rente de komende maanden ongewijzigd te laten. Wij blijven verwachten dat de Fed vanaf maart volgend jaar de rente gaat verlagen. De dalende inflatie zal de reële rente opdrijven en de recente stijging van de kapitaalmarktrente betekent ook een aanzienlijke verkrapping van de financiële condities. Zelfs met renteverlagingen vanaf volgend jaar zal het monetaire beleid naar verwachting restrictief blijven gedurende 2024 en zelfs tot in 2025.
Bank of England - Het MPC hield de rentes in september onveranderd, al spande het erom. Wij denken nu dat de beleidsrente heeft gepiekt op 5,25%. We sluiten een laatste renteverhoging echter niet uit, mocht de inflatie voor een nieuwe opwaartse verrassing zorgen. De Bank of England is duidelijk ‘data-dependent’ en de macrocijfers waren de afgelopen maanden grillig. Wij verwachten geen renteverlagingen tot volgend jaar augustus. Het risico bestaat dat renteverlagingen nog verder worden uitgesteld als de inflatie hardnekkiger blijkt te zijn.
Kapitaalmarktrente - Het thema higher for longer blijft goed verankerd in de rentemarkten. De recente geopoli-tieke onrust leidde tot meer bezorgdheid over de inflatie. Dat dreef de kapitaalmarktrente verder op (en leidde dus niet tot een daling als gevolg van ‘safe haven flows’). Gezien onze visie op de macro-economie en de centrale banken, denken we dat de stijging van de 10-jaarsrente overdreven is. Wij verwachten dat de rente zijn piek heeft bereikt en tegen het einde van 2023 en het grootste deel van 2024 zal dalen. Als we naar de huidige renteniveaus kijken, wordt het steeds duidelijker dat er een drastischer verandering in het verhaal van de centrale banken nodig zal zijn om een duurzame ommekeer in de rentes teweeg te brengen en onze renteprognoses te halen.
FX - In vergelijking met wat we in onze vorige Global Monthly (september) publiceerden, hebben we onze raming voor EUR/USD per eind 2023 verlaagd van 1,08 naar 1,05. We hebben onze EUR/USD-raming per eind 2024 verhoogd van 1,05 naar 1,10. Na deze wijzigingen in onze prognoses voor de Amerikaanse dollar hebben we ook de ramingen voor de meeste andere belangrijke valuta's herzien, evenals die voor de belangrijkste valuta's van opkomende markten die we volgen (Chinese yuan, Braziliaanse real, Poolse zloty).
