Belangrijkste inzichten uit onze Visie op de Wereldeconomie 2023

Regeringen grijpen in om huishoudens en bedrijven te helpen, maar de hoge inflatie betekent dat de centrale banken het monetaire beleid misschien nog verder zullen moeten verkrappen om dit te compenseren. Door de opwaartse inflatierisico's zullen de Fed, de ECB en de BoE in elk geval de rente verhogen tijdens de komende vergaderingen. Nu we de recessie ingaan, verhoogt dit het risico dat die erger wordt dan we nu verwachten. Eind 2023 zullen dalende inflatie en economische zwakte waarschijnlijk leiden tot renteverlagingen, maar het herstel zal naar verwachting lauw zijn.

Macro

Eurozone

De stijgende voedsel- en energieprijzen en de snel verkrappende financiële condities hebben de economie in een recessie geduwd. Wij gaan uit van een krimp van het BBP in 2022Q4 en ook in 2023Q1-Q2. In 2023H2 wordt een bescheiden herstel verwacht. De inflatie bereikte in oktober een nieuw recordniveau van 10,6%, maar daalde in november tot 10,0%. In de komende maanden zou deze merkbaar moeten dalen, vooral door de lagere voedsel- en energieprijsinflatie. De kerninflatie zal minder sterk zijn, maar zou in de loop van 2023 ook moeten dalen. De loonstijging zal naar verwachting aantrekken, maar binnen de perken blijven omdat de werkgelegenheidsvooruitzichten verslechteren.

Nederland

De energiecrisis heeft een recordinflatie en recessie veroorzaakt. De bbp-groei in 2022Q3 was al negatief, vooral door de investeringen. Wij verwachten dat de bbp-groei in 2022Q4 en 2023Q1 negatief zal zijn omdat de inflatie de binnenlandse consumptie negatief beïnvloedt en de afnemende activiteit in de eurozone weinig goeds voorspelt voor de buitenlandse vraag. Vanaf 2023Q2 zal de groei terugkeren, deels ondersteund door genereuze overheidssteun zoals het prijsplafond voor energie, dat de reële inkomensschok dempt, en een boven de trend liggende loonstijging. In 2024 zal de groei waarschijnlijk achterblijven bij de trend omdat de monetaire tegenwind en structurele knelpunten aanhouden.

UK

De nieuwe regering heeft een potentiële crisis afgewend, maar kan een recessie niet voorkomen. Hoewel de energieprijsgarantie de klap voor de reële inkomens van de huishoudens zal verzachten, zal de belastingdruk het komende jaar aanzienlijk stijgen. De vraag is al verzwakt door het ongekend lage consumentenvertrouwen. Een verkrapping van het begrotingsbeleid zal het effect van de monetaire verkrapping en de energiecrisis nog versterken. Wij verwachten een recessie die een jaar zal duren, en ondanks de zwakke vraag blijft het risico van een loon-prijsspiraal bestaan door een structureel tekort aan arbeidskrachten.

VS

De Amerikaanse consument toonde gedurende een groot deel van 2022 een verrassende veerkracht. De dubbele tegenwind van dalende reële inkomens en slinkende spaaroverschotten zal nu naar verwachting een krachtige rem zetten op consumptie. Ook de investeringen zullen naar verwachting zwak blijven. Dit zal de inflatie in een neerwaartse richting sturen, terwijl het oppotten van arbeid waarschijnlijk zal leiden tot een stijging van de werkloosheid. Dit zal ertoe leiden dat de NBER volgend jaar waarschijnlijk een recessie zal uitroepen. Verwacht wordt dat de inflatie in 2023 aanzienlijk zal dalen als gevolg van de sterk afnemende druk op aanvoerketens, en tegen het einde van het jaar rond de 2% zal liggen.

China

De ongekende protesten in november hebben de centrale en lokale autoriteiten ertoe aangezet de stopzetting van het Zero-Covidbeleid te versnellen. Gezien de resterende problemen met de volksgezondheid kan dit een hobbelige rit worden, met een wanordelijke uitkomst die tot nieuwe verstoringen leidt. Ondertussen heeft Beijing de steun voor vastgoed verdubbeld, maar het kan tijd kosten om het vertrouwen te herstellen en de verkoop van vastgoed te stimuleren. Al met al zou de groei moeten profiteren van deze belangrijke beleidswijzigingen, al blijven er enkele neerwaartse risico's bestaan. Wij verwachten dat de jaarlijkse groei zal aantrekken van 3,0% in 2022 tot 4,8% in 2023 en 5,2% in 2024.

Centrale banken en markten

ECB

Na de twee opeenvolgende renteverhogingen van 75 bp in september en oktober verwachten wij in december een stap van 50 bp. Wij verwachten nog eens 50 bp verhogingen in 2023Q1. Tegen die tijd verkeert de economie in een recessie en stijgt de werkloosheid, waardoor de ECB een pauze kan inlassen. Vervolgens verwachten wij dat aan de noodzaak van een restrictieve beleidskoers een einde komt in 2023Q4, wanneer wij een renteverlaging van 50 bp verwachten. Dit zou de depositorente terugbrengen tot 2% - het geraamde niveau van de neutrale rente. De risico's voor onze prognose van het ECB-beleid zijn gericht op meer renteverhogingen in de periode van 3 tot 6 maanden.

Fed

Gezien het aanhoudende risico van hoge inflatie in de VS verwachten wij dat de Fed de rente in december met nog eens 50 basispunten en in februari en maart met 25 basispunten verhoogt, zodat de bovengrens van de fed funds rate op 5% uitkomt. Daarna verwachten wij dat de Fed een pauze inlast, als de inflatie verder daalt en de arbeidsmarkt verslechtert. Het risico voor de rente op korte termijn blijft opwaarts gericht. Een hogere beleidsrente op korte termijn betekent een groter risico op overspannenheid. Wij verwachten aanzienlijke renteverlagingen eind 2023. Op de achtergrond blijft de Fed haar balans afbouwen in een maandelijks tempo van 95 miljard dollar.

Bank of England

Het toenemende risico van een loon-prijsspiraal in het VK bracht de Monetary Pollicy Committee ertoe de rente tijdens de vergadering van november met 75 basispunten te verhogen. Wij verwachten nu een verhoging met 50 basispunten in december, waarbij de bankrente begin 2023 een piek van 4% zal bereiken. De ommezwaai in het begrotingsbeleid heeft het risico van agressievere renteverhogingen aanzienlijk verminderd. De marktprijzen voor de bankrente liggen nu veel dichter bij onze eigen verwachtingen. Wij verwachten dat de BoE eind 2023 van koers zal veranderen en de rente gaat verlagen, gezien de verwachte daling van de inflatie en de waarschijnlijk zeer zwakke economie op dat moment.

Obligatierente

Gezien onze vooruitzichten voor de economie en de centrale banken denken wij dat zowel de 10-jaars rente in de VS als de Bunds hun hoogtepunt hebben bereikt. De recessie zal invloed hebben op de EU-rente in 2023, waarbij de 10-jaars Bund-rente zal dalen tot 1,35% in het tweede kwartaal van 2023. Voor de Amerikaanse rente wordt een vergelijkbaar traject verwacht. Wij verwachten dat de rentecurve van de Treasuries omgekeerd blijft tot H2 2023, wat later is dan onze verwachting voor de Bund-curve (Q1 23). Beide rentecurves zullen naar verwachting in de tweede helft van volgend jaar dalen als gevolg van monetaire versoepeling, waarbij voor de Fed en de ECB renteverlagingen van respectievelijk 125 bp en 50 bp zijn voorzien.

FX

De afgelopen weken is de US-dollar over de hele linie gedaald. De langetermijn-uptrend van de Amerikaanse dollar is in de meeste belangrijke valutaparen, waaronder EUR/USD, ten einde gekomen. Wij verwachten dat de Amerikaanse dollar zwak zal blijven omdat wij denken dat de Fed de rente in de tweede helft van 2023 agressiever zal verlagen dan andere centrale banken. Wij verwachten ook renteverlagingen door de Bank of England en de ECB in de tweede helft van 2023, maar het totale bedrag aan verlagingen zal waarschijnlijk minder zijn dan bij de Fed. Onze prognose voor EUR/USD voor eind 2023 staat op 1,08.