Column: Veki & Niki en de Wilde Weldoeners
‘Robbie geeft aan veel bedrijven in sectoren extra geld voor allerlei duurzame projecten, maar zijn medeministers weten dat hij bijna blut is door meer geld uit te geven. Het gaat bovendien ook ten koste van hun budget als dit niet ophoudt. Ook Veki & Niki volgen het op de voet, want zij zijn afhankelijk van deze groene weldoener en willen meer. Marco – de baas van Robbie – wordt uiteindelijk door de Rekenkamer ondervraagd, die wil nu ook wel eens weten waar al dat geld ineens vandaan komt. Marco zegt van niets te weten en heeft er verder ook geen actieve herinnering aan. Daarna horen de ministers tot overmaat van ramp dat Robbie misschien wel groen helikoptergeld wil gaan rondstrooien. Dan zou de chaos pas echt compleet zijn.’
Veki & Niki
Het zou zomaar een mooi fictief begin kunnen zijn van een spannend nieuw stripverhaal, met Veki & Niki (en netto-nulleke aan haar zijde) als onze jonge helden in de hoofdrol. Deze twee namen zijn niet toevallig gekozen. Ze verwijzen naar twee van de 120 nieuwe initiatieven uit het aanvullende klimaatpakket van klimaatminister Jetten, die hij op 26 april 2023 presenteerde. Veki & Niki zijn subsidieregelingen en specifiek gericht op de sector industrie. In bovenstaande start van ons verhaal hebben ze wat meer menselijkheid meegekregen. Ze hebben overigens ook iets met elkaar gemeen en zijn aanverwant. Beiden willen graag ondernemers die CO2-verminderende maatregelen willen nemen financieel ondersteunen, met netto-nulleke als ultieme doel.
Niki is de jongste van het stel en zij staat voor Nationale Investeringsregeling Klimaatprojecten Industrie. Het is een aanvulling op de bestaande regeling Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE++). Niki wil bedrijven subsidiëren en ze heeft uiteindelijk tot doel om investeringen in bijvoorbeeld groene productie, groene chemie of kunstmest, of elektrificatie van processen in de aanloopjaren te ondersteunen. Ze moet echter nog een beetje wennen aan haar rol, want in de loop van dit jaar is zij er pas bijgekomen. Veki – de oudste van de twee dus – staat voor Versnelde Klimaatinvesteringen Industrie. Veki heeft dus ook wat meer ervaring, want hij is er al sinds 2019. In de afgelopen jaren hebben bedrijven samen met hem allerlei projecten op het gebied van duurzaamheid opgestart. Met de steun van Veki konden bedrijven duurzame productie-installaties uitbouwen. En hij heeft nog meer plannen op stapel staan. In de periode tot aan 2025 worden er 59 van de hand van Veki verwacht, waarvan 47 installaties met procesverbetering.
Wilde Weldoeners
Dit soort maatregelen vraagt om geld, veel geld. Samen nemen Veki & Niki bijna 40% van de aanvullende klimaatuitgaven in beslag in de industrie. Het gaat om ruim EUR 1,5 miljard extra om te zorgen voor extra industriële uitstootvermindering. In totaal krijgt Niki EUR 1 miljard om te verdelen en moet Veki het doen met EUR 0,5 miljard extra. Geen lullige bedragen dus. En dat is hard nodig ook, want veel bedrijven kunnen de noodzakelijke transitie zonder overheidssteun echt niet maken.
De ontknoping van ons fictieve verhaal…
‘Robbie zet alle groene initiatieven van Nederland nog eens op een rijtje en stipt het belang ervan aan voor het grote publiek, zowel aan burgers als bedrijven. Maar eigenlijk wil hij liever nog meer geld uitgeven aan al zijn huidige en ook nieuwe plannetjes. Want er is nog veel aan vergroening te doen. Nu grijpt Marco in en vertelt Robbie dat het genoeg is geweest. Vanaf nu moet hij maar gewiekste plannetjes verzinnen die geen of weinig geld kosten. Veki & Niki keren dus maar weer onverrichter zake naar huis. Robbie krijgt later een brief van Francis uit Brussel: door een extra EU-potje kan hij toch nog wat geld uitgeven aan het groene doel, mits Robbie kan garanderen dat de Green Deal van Francis haar deel krijgt. Veki & Niki besluiten enkel te glimlachen om dit verzoek…’