Dure grondstoffen remmen groene ambities
Met mijn werk is alles goed digitaal en virtueel te doen. Ik kon mij het laatste kantoorbezoek al bijna niet meer heugen. Vorige week was het echter hoognodig om naar m’n oude vertrouwde werkplek af te reizen. Bij aankomst was het eerste wat opviel de hoge stapel met ongelezen vakbladen.
Zo nieuwsgierig als ik ben, kon ik het niet laten om alles toch nog even door te nemen. Om wat vaart erin te houden begon ik met het vluchtig scannen van de artikelen. Ik kwam koppen tegen als: ‘Is the coming lithium and graphite supply enough?’, ‘Global decarbonisation efforts kickstarts nickel and cobalt production’, ‘Fast growing markets brings challenges for miners, ‘EV sales is driving a second lithium wave’ en ‘Green revolution puts aluminium back in the spotlight’. De rode draad is duidelijk. De vraag naar grondstoffen neemt toe terwijl haperende mondiale toeleverketens het aanbod niet op peil kunnen houden.
Het is niemand denk ik ontgaan dat de prijzen van veel grondstoffen scherp zijn gestegen sinds mei 2020. Alles om ons heen is duurder geworden. In de horeca, in de supermarkt, in de bouwmarkt, bij de benzinepomp, in de badkamer, ja zelfs in het kleine kamertje. De prijsstijgingen van bier, koffie, hout, metaalproducten, benzine, gas, water en wc-papier houden maar aan. Dit bijt niet alleen in de koopkracht van veel consumenten, maar het kan zomaar een rem zetten op alle groene ambities.
Betaalbare energietransitie
Ik haalde m’n favoriete rapport van de Wereldbank er maar weer eens bij. De trouwe lezer van mijn columns (hi mam!) weet dat ik dit rapport regelmatig aanhaal. Het rapport draagt de titel ‘Minerals for Climate Action: The Mineral Intensity of the Clean Energy Transition’, een echte aanrader. Het geeft een interessante doorkijk in de enorme groeipotentie van de vraag naar veel grondstoffen die onmisbaar zijn in de energietransitie. Het gaat hier om grondstoffen voor het produceren van biobrandstoffen, biomassa, batterijen, windturbines, zonnepanelen, elektrische auto’s en de ontwikkeling van waterkrachtenergie, aardwarmte en Carbon Capture & Storage (CCS).
Kennelijk heeft de analyse van de Wereldbank wat losgemaakt. Want het rapport stamt uit mei 2020 en dat was toevallig ook het moment dat veel ‘groene’ grondstoffen aan een sterke prijsrally begonnen. Van mei 2020 tot en met nu is de gemiddelde prijs van deze grondstoffen inmiddels met ruim 80% toegenomen.
De prijspiek van 2011 is nog ver weg, maar ook bij het huidige prijsniveau is het de vraag hoe betaalbaar de energietransitie blijft. Want de kostprijs voor het maken van alle technologieën voor het realiseren van de energietransitie zijn daarmee ook toegenomen. Zo zijn de kosten van de materialen die nodig zijn voor het maken van zonnepanelen en windturbines opgelopen met zo’n 78% sinds mei 2020 en voor de techniek voor aardwarmte met ruim 50%.
Slimme energietransitie
De discussie over de betaalbaarheid van de energietransitie blijft een heet hangijzer. Ja, het gaat allemaal veel geld kosten. En die kosten stijgen verder met de duurdere grondstoffen. Dit remt de groene ambitie en houdt de discussie actueel over wie betaalt, wie profiteert en wat onder de streep het economische effect is. Maar laten we dan vooral bedenken dat in een slimme energietransitie de juiste investeringen worden gedaan die per saldo een schonere samenleving en een sterkere economie opleveren. Deze gedachte maken duurdere ‘groene’ grondstoffen minder pijnlijk.