Een kapitale fout
De boodschap van het Internationaal Energieagentschap (IEA) in haar World Energy Outlook 2022 was klip en klaar. Ondanks de verwachte groei van 8% van de mondiale investeringen in schone energie in 2022, blijft het niveau van deze investeringen nog lang niet voldoende om de energie- en klimaatcrisis het hoofd te bieden. Er zijn meer gerichte investeringen in duurzaamheid nodig om beide crises gelijktijdig te beteugelen. Niet investeren is geen optie.
Mondiale investeringen
Volgens het IEA-rapport zijn de investeringen in schone energie met slechts 2% per jaar toegenomen in de vijf jaar na de ondertekening van de Overeenkomst van Parijs in 2015. Vanaf 2020 is het groeitempo echter aanzienlijk versneld (tot 12% per jaar), mede dankzij fiscale prikkels van overheden wereldwijd en door de opkomst van duurzame financiering.
De investeringen in hernieuwbare energie moeten echter de komende jaren aanzienlijk worden opgevoerd. Verschillende rapporten – waaronder die van het IEA – hebben inmiddels aangetoond dat de investeringen in hernieuwbare energie moeten verdrievoudigen en dat de investeringen in elektriciteitsnet tot 2030 met meer dan 50% moeten stijgen. De flinke desinvesteringen in olie- en gassector in de afgelopen jaren zijn niet gecompenseerd door nieuwe investeringen in hernieuwbare energiebronnen. Het maakt een versnelling van investeringen in schone energie nog belangrijker.
Geld moet rollen
Maar niet alleen de energiesector moeten geld steken in klimaatmaatregelen, zoals hernieuwbare energiebronnen, infrastructuur en energie-efficiëntie. Ook het bedrijfsleven in andere sectoren moeten een stevige duit in dit zakje doen om de klimaatdoelen te bereiken. Soms zit hier enige dwang achter. Want bedrijven krijgen in toenemende mate te maken met politiek, consumenten, eindgebruikers, NGO’s en (regionale) overheden die druk uitoefenen op bedrijven om de uitstoot van broeikasgassen (BKG) sterker te reduceren. En door de hoge gasprijzen is het bovendien ook steeds rendabeler om te investeren in efficiency en klimaatmaatregelen. Een win-winsituatie.
Er is wat dat betreft genoeg laaghangend fruit voor bedrijven. Zo kunnen bedrijven hun uitstoot verminderen en kosten besparen door meer energie-efficiency maatregelen in te voeren. Dit is laagdrempelig en mits goed uitgevoerd snijdt dit mes aan twee kanten. Daarnaast kunnen processen worden geëlektrificeerd, maar gaan ook warmtepompen, hybride boilers en de uitnutting van restwarmte helpen. Deze technieken zijn breed beschikbaar en kennen relatief weinig obstakels.
Focus vasthouden
Het goede nieuws is dat de investeringen in duurzaamheid langzaam aan terrein winnen. Het CBS signaleerde namelijk onlangs nog dat milieu-investeringen (waaronder ook investeringen in klimaatmaatregelen vallen) in het hele Nederlandse bedrijfsleven zijn toegenomen in 2021. Van de totale investeringen van bedrijven was 14,2% bestemd voor milieu-investeringen. Negen jaar eerder was dat nog maar 3,7%. Het is een stap in de goede richting, maar wel een muizenstap.
Dan moeten we misschien hopen op marktwerking. Want inmiddels is duidelijk dat in de private sector een grotere focus is komen te liggen op duurzame investeringen en het decarboniseren van producten en processen. Bedrijven zijn namelijk gevoeliger voor de druk vanuit de maatschappij rondom de klimaatcrisis en zien de winsten bovendien eroderen door de huidige energiecrisis. Dan worden investeringen in allerlei koolstofarme technologieën vanzelf steeds interessanter.