Europese bedrijven vinden transitiesrisico's belangrijker dan fysieke klimaatrisico's

• De ECB heeft onlangs de resultaten gepubliceerd van een enquête over de toegang tot financiering voor ondernemingen (SAFE). Voor het eerst bevatte de enquête vragen over klimaatverandering

• Uit de resultaten blijkt dat 60% van de bedrijven meer belang hecht aan transitierisico's dan aan fysieke klimaatrisico's

• Fysieke risico's zijn meestal van groter belang voor regio's die onlangs te maken hebben gehad met bosbranden of andere klimaatgerelateerde bedreigingen

• Slechts 24% van de bedrijven is van plan om de komende vijf jaar te investeren in het verminderen van hun klimaatvoetafdruk

• Bedrijven geven aan dat gesubsidieerde leningen de voorkeur hebben om de groene transitie te financieren

De Europese Centrale Bank (ECB) publiceerde onlangs de resultaten van de Survey on the Access to Finance of Enterprises (SAFE), die plaatsvond tussen 25 mei en 26 juni van dit jaar (zie hier). Voor het eerst bevatte de enquête vragen over de impact van klimaatverandering op bedrijven in het eurogebied. De vragen hadden betrekking op:

• Het belang dat bedrijven in de eurozone hechten aan de gevolgen van fysieke risico's en transitierisico's;

• Het gedrag van bedrijven in de eurozone om risico's te beperken of de negatieve klimaateffecten van hun economische activiteiten te verminderen;

• Verschillende financieringsbronnen die worden gekozen om de aan klimaatverandering gerelateerde investeringen te financieren;

• Mogelijke belemmeringen voor de benodigde financiering.

Wat de antwoorden op de eerste vraag betreft, gaf 60% van alle bedrijven aan dat transitierisico's in verband met strengere klimaatnormen (bv. regelgeving, CO2-beprijzing) zeer belangrijk voor hen zijn, terwijl slechts 39% van de respondenten zeer bezorgd is over de fysieke risico's van klimaatverandering (bijvoorbeeld natuurrampen, overstromingen). Dit kan te maken hebben met het feit dat het voor bedrijven gemakkelijker is om de kosten in te schatten als overheden (verdere) maatregelen nemen om de klimaatverandering een halt toe te roepen, dan om de waarschijnlijkheid en de gevolgen te berekenen van een natuurramp die hun bedrijf treft.

Bovendien werden fysieke risico's van groter belang geacht voor kustgebieden of regio's waar vaker bosbranden voorkwamen. Daarnaast zien bedrijven in regio's die sterk afhankelijk zijn van toerisme of zware industrie fysieke risico’s ook als groot gevaar. Aan de andere kant is het belang van transitierisico’s gelijkmatiger verdeeld over de regio's in de eurozone.

In een antwoord op de tweede vraag oordeelde de helft van de bedrijven in de eurozone dat ze al voldoende hebben geïnvesteerd om hun klimaatvoetafdruk te verkleinen, terwijl 24% van de bedrijven van plan was om binnen de komende vijf jaar hierin (verder) te investeren. Dit komt een beetje als een verrassing, gezien recente rapporten die aangeven hoe bedrijven achterblijven bij hun doelstellingen - inclusief de benodigde investeringen - om te voldoen aan een emissiepad dat consistent is met de 1,5 graden Celsius doelstelling gesteld in het Klimaatakkoord van Parijs. Het staat ook in schril contrast met de bedragen die nodig zijn om de klimaatdoelstellingen te halen. Het suggereert in ieder geval dat veel bedrijven op dit gebied nogal zelfgenoegzaam zijn.

Tot slot, wat betreft de financieringsbronnen die bedrijven gebruiken om de groene transitie te financieren, lijken gesubsidieerde leningen de meest relevante financieringsbron te zijn, naast niet-gesubsidieerde leningen en ingehouden winsten. Dit geldt met name voor het MKB. Als belemmeringen voor klimaatgerelateerde investeringen noemden bedrijven in de eurozone hoge rentetarieven en financieringskosten als de meest relevante. Bovendien wezen investeerders op de hoge rapportagelasten en een gebrek aan bereidheid bij investeerders om groene investeringen te financieren. Deze belemmeringen zijn nog groter voor het MKB. Dit probleem kan echter waarschijnlijk gedeeltelijk worden opgelost door meer overheidsgaranties, wat het transitieproces voor bedrijven waarschijnlijk zal versnellen.

Dit artikel maakt deel uit van de SustainaWeekly van 16 oktober 2023