Groene ambitie naar hogere versnelling
We hebben veel groene mijlpalen bereikt in 2021, helaas nog wat vaker negatief dan positief. Het nieuwe coalitieakkoord heeft in ieder geval meer pijlen op de boog om de klimaatdoelen te bereiken. Het moet het klimaattij gaan keren, terwijl ondertussen de economie kan profiteren.
Treurnis
Het hele jaar leek het een opeenvolging van hittegolven, overstromingen, bosbranden, stormen en ander extreem weer die de wereld teisterden. Wie herinnert zich niet de tropische cyclonen in Azië, de extreme droogte op het Amerikaanse continent en de hittegolven met recordtemperaturen door heel Europa. Dergelijke extremiteiten zijn bijna gemeengoed geworden. Bewijslast dat dit door klimaatverandering komt is niet onomstotelijk, maar het heeft er wel alle schijn van.
De harde cijfers liegen er ook niet om. De mondiale gemiddelde temperatuur is sinds het begin van de 20e eeuw met 1,2 graden Celsius gestegen. En zo is volgens de Amerikaanse de gemiddelde temperatuur van het land- en oceaanoppervlak in de eerste drie kwartalen van dit jaar 0,84 graad Celsius boven het 20e-eeuwse gemiddelde van 14,1 graden Celsius uitgekomen. Daarmee was het de op zes na warmste periode ooit gemeten.
De lange termijn vooruitzichten schetsen vaak een somber beeld. Klimaatverandering brengt een stijging van de zeespiegel. Sinds 1900 is die zeespiegel wereldwijd al met 21 cm gestegen. Als we een route volgen met aanhoudende hoge emissies, kan volgens de NOAA in een ‘worst case’-scenario een stijging van wel 2,5 meter boven het 2000-niveau in 2100 niet worden uitgesloten. Volgens de interactieve kaart van climatecentral.org staat bij dit niveau half Nederland onder water.
En nu we toch in Nederland zijn, de emissies van broeikasgassen zijn in de eerste drie kwartalen van 2021 volgens het CBS met 3% op jaarbasis toegenomen. De grootste boosdoener was dit jaar de gebouwde omgeving, met een toename in de emissies van 17% in dezelfde periode. Dit is toch een jammerlijk vervolg op het emissiereductieresultaat van vorig jaar, wat natuurlijk grotendeels aan de lockdowns gerelateerd was. Over heel 2020 namen de totale emissies namelijk af met 9%.
Jolijt
Is het dan alleen maar treurnis en onheil? Gelukkig niet. Lichtpuntjes zijn er ook, alhoewel deze nog relatief spaarzaam zijn. De uitstoot van broeikasgassen door energiebedrijven en in die van de sector verkeer en vervoer zijn tot en met het derde kwartaal van dit jaar in ieder geval afgenomen met 2%. Dat is goed nieuws, want deze sectoren zijn samen goed voor zo’n 40% van de totale uitstoot.
Verder moeten we denk ik ook groene hoop putten uit het feit dat Europa zich wil zich profileren als de mondiale koploper in de verduurzaming. Het komt de werkgelegenheid en de innovatie naar nieuwe technieken voor emissiereductie of de doorontwikkeling daarvan ten goede. Cruciaal is wel dat de overheden een gunstige speelruimte creëren, met een meer duurzaam duurzaamheidsbeleid.
Met het nieuwe coalitieakkoord gaan wij 2022 en verder wat betreft het klimaat veelbelovend tegemoet. ‘Een schoner milieu zonder schade voor de economie’ is het streven. En dat allemaal met een klimaatfonds, rekeningrijden, kernenergie, een langjarig Nationaal Isolatieprogramma, duurzame warmtenetten, simpele regels voor MKB ondernemers, een kringlooplandbouw en meer vakbekwame klimaatmensen. En tot slot moeten een adviesraad en een generatietoets het klimaatperspectief op de lange termijn waarborgen. Het lijkt erop alsof het schip de haven heeft verlaten. Nu maar hopen dat er koers worden gehouden en voldoende personeel aan boord is.