Laag hangend fruit
Het Nederlandse bedrijfsleven is verantwoordelijk voor ruim 80% van de totale uitstoot van broeikasgassen in ons land. Het streven van een klimaat neutrale wereld in 2050 lijkt soms een utopisch vergezicht, maar met de naar mijn gevoel versnellende klimaatverandering kunnen we geen vaart genoeg maken met decarboniseren. Vrij vertaald is dit het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen.
In 2021 moest collega Casper Burgering mij nog uitleggen wat decarbonisatie was. Inmiddels is hij onze decarbonisatiespecialist. Toch staat het energieverbruik reduceren en primaire processen koolstofarmer maken, bij veel bedrijven nog in de kinderschoenen.Gelukkig is ons land ambitieus. Het inmiddels demissionaire kabinet presenteerde in april 2023 een aanvullend klimaatpakket om in 2030 reeds 60% CO2 reductie te realiseren, dit in plaats van de in EU-verband afgesproken 55%. Benieuwd of met een nieuw kabinet deze ambitie overeind blijft.
Maar zijn we op de goede weg? Want naast deze onzekerheid wordt de transitie gefrustreerd door de beperkte capaciteit van het elektriciteitsnetwerk, met driemaal een gebrek: aan gekwalificeerd personeel, kritische grondstoffen en geld. Opvallend is dat het grootbedrijf wel grote stappen zet met decarboniseren, maar dat het midden- en kleinbedrijf vaak achterblijft. Gebrek aan financiële middelen om te investeren en uitzonderingsposities bij regelgeving zijn daarvan een oorzaak. Ook het gebrek aan rendabel perspectief (terugverdientijd) kan voor veel ondernemers een reden zijn, waarom ze niet staan te springen om te investeren. Want het zijn toch vaak investeringen “om te blijven doen wat ze deden” alleen met koolstofarme technologie. Wat we zien is dat idealisme vaak een belangrijke drijfveer is om te beginnen.
Recent publiceerde collega Casper een uitvoerige studie met emissiereductiescenario’s voor 21 sectoren uit het Nederlandse bedrijfsleven. De titel zegt genoeg: “2030 klimaatdoel voor veel sectoren binnen handbereik”. Aan deze boodschap zitten wel wat mitsen en maren. Met de technologie van vandaag kan het en in een hoger tempo, maar dan moeten de aandacht en de euro's wél ingezet worden op de koolstofarme technologieën die de grootste impact hebben. Denk daarbij aan koolstofarme technologieën op het gebied van energie-efficiëntie, elektrificatie, productie van hernieuwbare energie, grondstoffensubstitutie en isolatie van gebouwen.
Veel daarvan is laag hangend fruit en dus makkelijk te plukken, waarmee de doelstellingen voor 2030 haalbaar lijken voor veel sectoren. Voor een succesvolle route naar 2050 zijn voor veel sectoren doorbraaktechnologieën nodig. En juist dit “hoog hangende” fruit moet de uitstoot tussen 2030 en 2050 verminderen. De tijd is er rijp voor.
Deze column verscheen eerder in Deal! Vakblad voor inkopers van de Nevi