NL Update – Personeel vinden nog steeds moeilijk
Uit recente cijfers van het CBS blijkt dat de arbeidsmarkt tot en met mei nog historisch krap bleef. Wij verwachten een lichte afkoeling, maar blijvende krapte in historisch perspectief. In 2023 zien we een aantal plussen en minnen die ervoor zorgen dat de oploop van werkloosheid vertraagd zal zijn.
Ook de afgelopen maanden bleef de Nederlandse arbeidsmarkt historisch krap, zo blijkt uit recente cijfers van het . Het werkloosheidspercentage steeg licht met 0,1 p.p. naar 3,5% in mei, terwijl de participatiegraad 75,7% bleef. De mogelijkheid om werknemers uit de niet-beroepsbevolking aan te roepen wordt alsmaar kleiner. Dat de arbeidsmarkt krap bleef zien we ook terug in onze eigen kraptemonitor. Eind mei kwam het percentage van ‘onvervulbare vacatures’ – dat zijn vacatures die volgens onze indicator met het arbeidsaanbod niet vervuld kunnen worden – uit op 23,7%.
De arbeidsmarkt koelt licht af, maar blijft krap in historisch perspectief. De beperkte oploop van werkloosheid is geconcentreerd aan het eind van 2023 en het begin van 2024. Wij verwachten dat het werkloosheidspercentage uit zal komen op 3,7% in 2023 en 4,1% in 2024.
In 2023 zien we een aantal plussen en minnen die ervoor zorgen dat de oploop van werkloosheid vertraagd zal zijn. Enerzijds zal het werkloosheidspercentage oplopen omdat de Nederlandse economie, onder andere door de hogere rente, vaart vermindert. Dit werkt via verschillende kanalen. Zo maakt de stijgende rente financiering duurder, wat nadelig is voor investeringen en daarmee werkgelegenheidsgroei. Ook zorgt dit voor een onzekerdere economische situatie waardoor de kredietstandaarden van financiers strenger worden. Geleidelijk krijgt de hogere rente ook effect op de consumptie: minder bestedingen leidt uiteindelijk tot minder benodigde arbeid. Tot slot weten we uit het verleden dat hogere rentes een groter effect hebben op mkb-bedrijven dan op grotere bedrijven; en dat terwijl het merendeel van de werkgelegenheid bij mkb-bedrijven zit.
Historisch gezien lopen faillissementen en het werkloosheidspercentage in de pas. Wij verwachten dat het aantal faillissementen op zal lopen; dit zal het arbeidsaanbod vergroten. Deze toename in de arbeidsdynamiek zal er voor zorgen dat de vacatures die al ruime tijd openstaan geleidelijk gevuld kunnen gaan worden. Tegelijkertijd verwachten we ook dat de arbeidsvraag af gaat koelen. Dit zien we al terug in de vacatureverwachtingen van werkgevers. Als het arbeidsaanbod groter wordt en de arbeidsvraag afkoelt zorgt dat voor een toename van de werkloosheid.
Anderzijds zorgt de overheid voor extra arbeidsvraag, onder andere door investeringen in defensie en infrastructuur. Dit biedt een dempend effect op de oploop van werkloosheid.