Vaart achter welzijn
Prachtige titel, die komend voorjaar zo op de voorkant kan van het verkiezingsprogramma van een willekeurige Nederlandse politieke partij uit het tegenwoordig zeer ruime midden. Het gaat over het toenemende verlangen van mensen naar meer welzijn boven meer welvaart.
Welvaart verbind ik aan economische groei, koopkrachtplaatjes en materiële zaken; welzijn zie ik als immaterieel met gezondheid, geluk en een schone leefomgeving als belangrijke thema’s.
Welzijn staat op de agenda. Maar ik constateer dat de coronacrisis en het toenemende duurzaamheidsbewustzijn -met een dreigende klimaatcrisis als vergezicht- het denken van mensen verandert. De keuze welzijn boven welvaart wordt steeds meer een thema. Minder meer en kwaliteit van leven als het grotere goed. Dat het “brede midden” zich over dit onderwerp ontfermt, zegt genoeg.
Bij de overheidsmaatregelen rond de pandemie stond bij de eerste golf bescherming tegen het virus centraal. Nu bij de tweede golf staat de uitruil tussen economie en welzijn centraal. Als we dit vertalen naar ministeries: afwegingen bij Economische Zaken versus die bij VWS. Hiermee krijgt welzijn ook een lading voor de korte termijn: kunnen sporten, je ouders bezoeken in een verpleeghuis en naar school kunnen.
Welvaart deint mee op de golven van de economie. Welzijn is minder grijpbaar, heeft duurzaamheidswaarde op de lange termijn als uitgangspunt. Kieskompas concludeerde enige tijd geleden naar aanleiding van een onderzoek: ‘Nederlanders zijn klaar voor een wereld waarin welzijn boven welvaart staat!’
Is dit een reset in tijden van crisis naar dingen die echt belangrijk zijn: gezondheid als grootste goed in een schone en veilige leefomgeving? Wordt ons de ogen geopend? “Bouwen aan een land dat we door willen geven aan onze kinderen”, om een verkiezingsslogan uit 2016 maar eens te citeren. Daar hangt natuurlijk altijd een prijskaartje aan.
Want wat gaat dat kosten en wie gaat dat betalen, om maar even de Nederlander uit te hangen. Zijn we bereid om welvaart in te leveren voor betere zorg, onderwijs, veiligheid en een schoner milieu? Voor een groot deel van de bevolking met een bovengemiddeld welvaartsniveau zal het antwoord ja zijn. Maar voor we alle kaarten op welzijn zetten, hoop ik dat het politieke midden niet een basisniveau aan welvaart uit het oog verliest. De voedselbanken draaien immers overuren. Trouwens, wie de titel wil gebruiken, feel free.
Deze column verscheen eerder in Deal! Vakblad voor inkopers van de Nevi