Verhitte klimaatdiscussies
Het is 9 maart 1891. Onder het kopje gemengd nieuws in de Haagsche Courant staat: ‘Wij leven in eene periode van koude, vochtige jaren, maar kunnen ons troosten met het uitzicht, dat de eerste tientallen jaren der volgende eeuw een tijdvak zullen vormen met meer warmte en minder regen.’ Het was één van de conclusies van een onderzoek van de Weense meteoroloog Professor Ed Brückner. Misschien wel de eerste onderzoeker op het gebied van klimaatverandering.
Ondanks het pionierswerk van Professor Brückner kwam zijn warmteverwachting amper uit, althans in Nederland. De gemiddelde temperatuur in Nederland lag in de periode voor 1890 op zo’n 9 graden Celsius. En dit gemiddelde bleef tussen 1900 en 1940 vrijwel hetzelfde. Maar warmer wordt het vervolgens wel. In de jaren 1940-1980 kwam de gemiddelde temperatuur uit op 9,2 graden Celsius. Ook nog niet spectaculair, maar daarna loopt het pas echt op. Wanneer Professor Brückner voor een wat langere tijdsperiode had gekozen, zeg zo’n 100 jaar, dan had hij meer gelijk. Want in de periode 1980-2020 ligt de gemiddelde temperatuur op 10,3 graden Celsius. Een flinke toename.
Uitblijvende klimaatmaatregelen
Het is 9 maart 1991. Honderd jaar later. Een klein artikel in de Telegraaf bericht over de jaarlijkse investeringen van energiebedrijven in milieumaatregelen van NLG 1,3 miljard tot aan 2000. Dit werd toen door Nederlandse bedrijven in de energiesector in het Milieu Actie Plan (MAP) afgesproken. Een puik plan, maar het heeft uiteindelijk niets geholpen. In de periode 1991 tot en met 2000 steeg namelijk de CO2-uitstoot van bedrijven in de energievoorziening met 22%. En dit was ook nog eens ruimschoots boven ons landelijk gemiddelde met een toename in de uitstoot van 6%.
In de jaren 90 was inmiddels al ruimschoots duidelijk dat de milieuproblemen in Europa groter zouden worden. Alleen met een grote inspanning van alle Europese landen tezamen zou dit nog binnen de perken gehouden kunnen worden. Een Europees milieuplan was noodzakelijk, iets waar toenmalig Sovjet-minister van Buitenlandse Zaken Sjevardnadze al in 1989 voor pleitte. Het kreeg toen nog maar weinig echo binnen politiek Europa. De nationale milieuplannen kregen de voorkeur.
“'De rampen als gevolg van klimaatverandering stapelen zich op, met grote economische schade. Die vallen vooral onder de kopjes mislukte oogsten en productiviteitsverlies'”
Klimaatrampen
Het is 9 maart 2021. De rampen als gevolg van klimaatverandering stapelen zich op, met grote economische schade. Die vallen vooral onder de kopjes mislukte oogsten en productiviteitsverlies. We zien hittegolven in Griekenland, Italië, Spanje, Turkije, Canada en de VS. Die zorgen voor hevige bosbranden. En overstromingen in Duitsland, Nederland, Luxemburg, Oostenrijk en België zorgen voor ontwrichting van de samenleving en de infrastructuur. Het rijtje gaat verder met veel te hete zomers en droogte naar hevige regenval en landverschuivingen tot aan extreme vorst, orkanen en zelfs sprinkhaneninvasies. Allemaal het levende bewijs van klimaatverandering.
We komen aan in juli 2021. Zeven jaar na de dood van Sjevardnadze ligt er dan eindelijk een echt Europees milieuplan op de plank: ‘Fit for 55’. De inkt van het pact was nog niet droog en de vraag werd al gesteld of de voorgestelde maatregelen voldoende zouden zijn. Het getoonde leiderschap van de EU op het klimaatfront is een stap in de juiste richting. Want het hele pakket moet resulteren in ‘world’s first climate-neutral continent’ tegen 2050. Haalbaar of niet, het zet niet alleen alle EU-neuzen in de juiste CO2-neutrale richting, maar ook een punt achter alle oeverloze discussies over het klimaatbeleid tot dusver.