Publication

VS - ICE smelt de bbp groei

Macro economieVerenigde Staten

Rogier Quaedvlieg

Senior Econoom Verenigde Staten

Na het arbeidsmarktrapport van juni verklaarde Stephen Miran, hoofd van de Council of Economic Advisors, enigszins trots dat sinds Trump aan de macht is gekomen, de groei in banen wordt aangedreven door in de VS geboren Amerikanen, en niet door immigranten, zoals dat onder Biden het geval was. De combinatie van een hard optreden tegen illegale immigratie, ICE (waarvoor de financiering in de OBBBA zojuist is verhoogd van ongeveer 8 miljard dollar naar ongeveer 75 miljard dollar) en een vrijwillige vermindering van de immigratie door de rest van de wereld, heeft de vooruitzichten voor de arbeidsmarkt drastisch veranderd. Dit heeft gevolgen voor de werkgelegenheidsdoelstelling van de Fed en voor de potentiële bbp-groei.

De afname van de groei van het arbeidsaanbod tempert het effect van de afname van de groei van de arbeidsvraag. De jaarlijkse groei van de werkgelegenheid is gestaag afgekoeld van gemiddeld meer dan 4% in 2022 tot iets boven 1,1% in juni 2025, en een verdere afkoeling van de Amerikaanse economie zal waarschijnlijk een verdere rem zetten op de banengroei. We zagen vorig jaar al een daling van de immigratie, gedeeltelijk als antwoord op een afkoelende arbeidsmarkt, maar de daling van de netto-immigratie wordt versneld door de regering-Trump. Vanuit een strikt objectief oogpunt van volledige werkgelegenheid is de timing zo gunstig mogelijk. Een paar jaar geleden zou deze immigratiebeperking de historisch krappe arbeidsmarkt nog verder hebben verslechterd, wat waarschijnlijk zou hebben geleid tot hogere lonen en een langduriger inflatiegolf. Nu komt deze maatregel op een moment dat de vraag naar arbeid afneemt, waardoor de werkloosheid zonder de daling in aanbod mogelijk nog verder zou zijn gestegen, terwijl deze nu binnen de perken blijft. Het arbeidsmarktrapport van juni illustreert dit perfect: ondanks een op zijn best gematigde banengroei daalde de werkloosheid tegen alle verwachtingen in, voornamelijk dankzij een beroepsbevolking die een half miljoen werknemers minder telt dan aan het begin van het jaar. Miran had gelijk: het aantal van origine Amerikaanse werknemers steeg met 300.000, maar het aantal werkende immigranten daalde met 800.000.

Dit gebrek aan immigratie is nadelig voor de bbp-groei. Zoals de linkergrafiek hieronder laat zien, bestaat er een duidelijk positief verband tussen economische groei en de groei van de beroepsbevolking. Zoals de trendlijn laat zien, is er ook zonder groei van de beroepsbevolking nog steeds sprake van bbp-groei door productiviteitsstijgingen, d.w.z. de output per werknemer. De grafiek rechts laat zien dat de absolute en relatieve bijdragen van deze componenten in de loop van de tijd zijn veranderd. In de vier decennia vanaf 1960 was de helft van de bbp-groei afkomstig van de groei van de beroepsbevolking en de andere helft van productiviteitsstijgingen. Toen de groei van de beroepsbevolking begon af te zwakken, deels als gevolg van de dalende geboortecijfers, was er in de periode 2000-2014 sprake van een lagere groei, ondanks een productiviteitsstijging van gemiddeld 2 % per jaar dankzij de internetrevolutie. Sindsdien zien we de productiviteitsgroei vertragen. Als we de periode vóór en na de pandemie vergelijken, zien we dat de groei steeds meer afkomstig was van de groei van de beroepsbevolking, en voornamelijk van immigratie. Als we kijken naar 2025 tot nu toe, blijft de autochtone beroepsbevolking groeien, maar over het algemeen is de groei van de beroepsbevolking tot stilstand gekomen (zie ook de paragraaf over het arbeidsaanbod hier). De groei van de in Amerika geboren beroepsbevolking bedraagt gemiddeld ongeveer 0,3% per jaar sinds 2007, toen de uitsplitsing beschikbaar kwam. Om de doelstelling van de regering-Trump van 3% reële bbp-groei te halen, zou de productiviteit met 2,7% per jaar moeten stijgen. Hoewel er niet te veel gewicht moet worden gegeven aan de productiviteitsdaling sinds het begin van het jaar (die is gebaseerd op gegevens van één kwartaal), zal zelfs de komst van AI de productiviteit waarschijnlijk niet tot dat benodigde niveau kunnen opdrijven.