Waterstoffig
Waterstof is zo’n beetje verworden tot de heilige graal in de transitie naar een emissievrije economie. In de vele verhalen en artikelen over waterstof is de teneur echter vaak hetzelfde. Je kunt het eenvoudig in tanks opslaan en het lijkt via de bestaande infrastructuur van gasleidingen relatief makkelijk te vervoeren. En er zijn grote hoeveelheden waterstof nodig om alle emissievrije ambities die we de komende jaren hebben waar te maken. Alleen de capaciteit om al die waterstof te maken is er nog lang niet.
Het gaat in al die artikelen natuurlijk niet om grijze of blauwe variant, maar juist om de groene waterstof. Deze emissievrije versie krijg je door de inzet van hernieuwbare elektriciteit in het productieproces van deze schone brandstof. Het grootste probleem is echter dat er grote investeringen gedaan moeten worden in zowel hernieuwbare bronnen, die de benodigde energie opwekken, als in elektrolysecapaciteit voor de productie van waterstof. Dat maakt dat een rendabel groen waterstofplaatje nog erg lastig is. Natuurlijk helpt de relatief hoge gasprijs van nu een handje om die betaalbaarheid te verbeteren. Maar er is inmiddels wat meer hoop, in ieder geval in Europa.
Rockster
Zelfs de voorzitter van de Europese Commissie (EC) Ursula von der Leyen – niet de minste – ging ervoor op de bres staan. ‘Groene waterstof is de energie van de volgende generatie’, zei ze vorige week tijdens de European Hydrogen Week 2021. Het gaat volgens haar om opschaling van de productie van schone waterstof in Europa en verdere uitbreiding van de toepassingen ervan. Onze eurocommissaris Frans Timmermans was een paar jaar geleden ook al zo lyrisch: ‘Waterstof is de rockster voor nieuwe energie in de wereld’. En ook afgelopen week spatte de ambitie bij Frans er nog steeds vanaf: ‘The stars are made of hydrogen, so let’s reach for the stars.’
Ursula – maar ik denk Frans vast ook wel – is er in ieder geval maar wat trots op dat Europa op het waterstofdossier ’s werelds pionier is. Want in haar speech geeft ze aan dat van de laatste 200 aangekondigde waterstofprojecten wereldwijd zich er ruim 110 in Europa bevinden, dat is 55%. Daarmee is de kans groot dat groene waterstof meer-en-meer een hoofdrol gaat opeisen in de klimaatneutrale economie, in ieder geval binnen Europa.
Rode lap
Europa gaat dus inzetten op waterstof. Bittere noodzaak ook, want het is inmiddels wel duidelijk dat we het met alleen geothermie, wind- en zonne-energie niet gaan redden. Daarvoor zijn de elementen te onvoorspelbaar en te variabel. Ursula en Frans zetten daarom graag in op de doorontwikkeling van waterstof. Beide geven echter ook aan dat er op waterstofgebied nog veel moet gebeuren.
Economische historici wijzen graag op het belang van onverwachte technologische innovatie, die vervolgens dan dient als de rode lap voor de economische vooruitgang. Innovatie is dus in een economisch systeem broodnodig. Wat dat betreft hebben we in Nederland met groene waterstof alvast een fraai initiatief. Met de ‘’ in Noord-Nederland doen de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en de Hanzehogeschool verder onderzoek naar de opschaling en betaalbaarheid van groene waterstof. Aan hun de schone taak om aan het waterstofhoofdstuk weer wat meer boeiende materie toe te voegen. Iets dat Ursula en zeker Frans vast nog trotser gaat maken.