Wereldwijd zweten geblazen
Kletsnat was februari dit jaar, terwijl de hoeveelheid neerslag in maart weer erg tegenviel. Of sterker, het viel niet. Het lijkt er allemaal niet veel beter op te worden. De lenteweersverwachting voor 2022 gaat tot dusver uit van veel zonuren en meer onzekerheid over de neerslag. Sommige weersprofeten stellen dat het een gortdroog en warmer lenteseizoen dan normaal gaat worden. Misschien positief voor de horeca, maar slecht voor de gewassen in de landbouw.
Paddenstoelen
Droogte is wereldwijd een probleem. Overal zweten we het uit, lijkt wel. Grote delen van Europa en Noord-Amerika kreunden onder de hittegolf van 2021. In Australië – om precies te zijn in de stad Onslow – werd in januari 2022 de hoogste temperatuur sinds 62 jaar gemeten van 50,7 graden Celsius. Zuid-Amerika had een zinderende hitte begin dit jaar en Azië wordt momenteel geteisterd door een extreme hittegolf, met name India en Pakistan. Ook daar nieuwe hitterecords.
Naast de bijna onleefbare situatie en de waterstress die dit oplevert, nemen ook de problemen toe op andere fronten. Want door de droogte neemt het risico op branden toe en dreigen de oogsten te mislukken door watergebrek. Het heeft voedselschaarste en dus hogere prijzen tot gevolg.
Zo ook bij de paddenstoelenoogst in India. In het voorjaar worden daar de voorjaarspaddenstoelen geoogst, de zogenaamde morieljes. Deze paddenstoelen groeien in het wild op de bast van oude bomen en in graslanden bij koud nat weer. Door de droogte is de aanwas van de morieljes het afgelopen decennium flink afgenomen. Circa 10 jaar geleden waren lokale plukkers in staat om ongeveer acht kilogram te verzamelen in één seizoen (die loopt van februari tot mei). Dit leverde dan zo’n USD 105 per kg op. Maar dit is niet meer het geval. Door de schaarste als gevolg van de droogte zijn de prijzen opgelopen tot zo’n USD 395 per kg, aldus TheThirdPole.net. En je hebt geluk als je uiteindelijk een halve kilo kunt plukken. Volgens de lokale plukkers voelt het alsof ze op zoek zijn naar diamanten in het bos.
‘Water, water everywhere, nor any drop to drink’
De noodmaatregelen die bij droogte horen – zoals minder waterdruk, een sproeiverbod en een advies tot spaarzaamheid met drinkwater – lijken bij ons al vroeg in het jaar op tafel te komen. Want het heeft er alle schijn van dat de droogte dit voorjaar nog even aanhoudt. Er gaan namelijk verwachtingen rond dat er de komende weken wel wat regen gaat vallen, maar de uiteindelijke hoeveelheden brengen maar bar weinig soelaas voor de gewassen in de landbouw.
De neerslagcijfers laten zien dat in de lente – de periode waarin gewassen tot volle wasdom komen en juist veel water nodig hebben – de schaarse regenval de laatste paar jaar vaker voorkomt in Nederland. Maar sinds de jaren 90 van het vorige decennium zijn de extremen in hoeveelheden neerslag tijdens de lente meer toegenomen, met jaar-op-jaar hoge pieken gevolgd door diepe dalen. Het probleem is dat die dalen vaker voorkomen en dieper worden. Het dieptepunt wat betreft neerslag in millimeter per jaar ligt in 2011.
In een artikel in het wetenschappelijke tijdschrift Nature van mei 2021 schreef het Joint Research Centre van de Europese Commissie (EC) dat zonder droogtemaatregelen de Europese economie tegen 2100 afstevent op een schadepost van 65 miljard euro per jaar. Als intense droogtes in Europa steeds meer gemeengoed gaan worden, dan is het verstandig om nu slim na te denken over smart bewateringsmanagement. Goed voor de gewassen, goed voor duurzame voedselvoorziening.