Inflatie daalt, maar 2%-doelstelling blijft uit zicht

Inflatie zwakt af, maar 2% blijft uit zicht

Vandaag werden de voorlopige inflatiecijfers over november gepubliceerd. De snelle raming laat zien dat de inflatie in november is gedaald naar 2,9% jaar-op-jaar, lager dan de 3,1% in oktober. Eigenlijk zien we deze kleine daling in alle productcategorieën terugkomen. Deze uitkomst was iets onder onze raming van 3,0%. Desondanks is de Nederlandse inflatie nog ver verwijderd van de 2%-doelstelling van de ECB. Ondanks de daling in november staat de Nederlandse inflatie nog in schril contrast met de inflatie in de eurozone. Het geharmoniseerde inflatiecijfer van Nederland kwam uit op 2,6% tegen 2,2% in de eurozone.

Olie- en gasprijzen in beweging

De energie-inflatie kwam in november uit op 0,9%, wat een sterke afname is ten opzichte van de 2,1% in oktober. Hierdoor droeg energie in november minder bij aan de totale inflatie. Vooruitkijkend verwachten wij dat de gas- en olieprijzen wat zullen dalen in 2026. Hier zal een drukkend effect van uitgaan op de energie-inflatie, al wordt dit effect wat geremd door de recente aankondiging om de brandstofaccijnsverlaging gedeeltelijk ongedaan te maken, hierdoor wordt een deel van het opwaartse effect van het aflopen van de verlaging van de brandstofaccijns naar voren gehaald van 1 januari 2027 naar 1 januari 2026. Voor een uitgebreid overzicht van onze ramingen voor de energiemarkt in 2026, zie deze link.

Dienstenprijzen leveren nog altijd grootste bijdrage aan inflatie, en dat blijft voorlopig zo

De diensteninflatie blijft grotendeels verantwoordelijk voor de hoge inflatie in Nederland. De diensteninflatie daalde in november licht naar 4,3% van 4,5% in oktober, maar ondanks deze daling blijft de diensteninflatie vooralsnog hoog, ook in vergelijking met de eurozone. Aangezien de dienstenprijzen een groot gewicht hebben in het inflatiemandje en sticky zijn, eenmaal in beweging neemt de diensteninflatie traag af, is de ontwikkeling ervan een belangrijke drijver van de toekomstige inflatie.

We verwachten dat de diensteninflatie geleidelijk verder zal afnemen, mede doordat loonstijgingen in de afgelopen maanden duidelijk in tempo afzwakken. Het verdere pad van normalisatie van de diensteninflatie is naar verwachting hobbelig. Op korte termijn kan de timing van de herfstvakantie, waar opwaartse prijsdruk vanuit gaat via bijvoorbeeld de prijzen van hotels, het inflatiecijfer beïnvloeden. Ook verwachten we een toename begin 2026 vanwege de btw-verhoging op logies per 1 januari 2026 (van 9% naar 21%). Daarnaast maken verschillende grote dienstverleners vaak prijsafspraken die in het begin van het jaar ingaan. Denk bijvoorbeeld aan de prijzen van zorgdiensten. Deze factoren samen maken dat we een toename van de diensteninflatie verwachten begin 2026.

Voedingsinflatie neemt af, blijft bepalend voor inflatieperceptie

De inflatie in de categorie voedingsmiddelen, dranken en tabak was in november met 3,1%, lager dan in oktober (3,8%). Ondanks de daling van de afgelopen maanden, is de voedingsinflatie in historisch perspectief nog steeds hoog. Recent onderzoek laat zien dat ook klimaatfactoren in toenemende mate van invloed zijn op oogsten en daarmee op de voedingsgrondstoffenprijzen. Het feit dat de voedselprijzen nog hoog zijn, heeft ook andere effecten. Voedselprijzen zijn bovengemiddeld bepalend voor de inflatieverwachtingen, omdat huishoudens er dagelijks mee geconfronteerd worden. Op dit moment zijn de mediane inflatieverwachtingen van Nederlandse huishoudens dan ook hoger dan die in de eurozone. Een belangrijk gegeven aangezien inflatieverwachtingen via contracten, looneisen en prijsvorming daadwerkelijk tot inflatie kunnen leiden.

Conclusie en verwachtingen

Hoewel we verwachten dat de Nederlandse inflatie hoger blijft dan het gemiddelde van de eurozone, houden we er rekening mee dat de Nederlandse inflatie komende maanden verder zal dalen, mede door afnemende loondruk en dalende gas- en olieprijzen. Voor 2026 verwachten we dat de gemiddelde inflatie zal uitkomen op 2,4%. Dat is boven het inflatieniveau van de eurozone, dat gedurende 2026 waarschijnlijk onder de 2%-inflatiedoelstelling van de ECB uitkomt.